Жаноб Ҳу Хитойнинг уйғурлар яшайдиган Шарқий Туркистон (Шинжон) ҳудудида Американинг John Deere компаниясининг пахта терувчи машиналарини сотиш билан шуғулланади.
Ҳу АҚШнинг инсон ҳуқуқларини ҳимоя қилиш мақсадида Хитойга нисбатан қўлламоқчи бўлаётган санкцияларидан хавотирга тушмоқда. Чунки, бу санкциялар Америка компанияларининг Хитой билан савдо қилишларини тақиқлайди. Оқибатда, Ҳу John Deere компаниясининг “нуқсонсиз, жуда самарадор бўлган” пахта терувчи машиналаридан маҳрум бўлади.
Дунёнинг бошқа бир ярмида – Американинг жанубида қишлоқ хўжалиги техникаси савдоси билан шуғулланувчи диллерлар Хитойдан келган харидорга John Deere компаниясининг машиналарини сотишади. Хитойлик харидор таржимон билан келадида, ўзининг йўлида учраган барча John Deere машиналарини сотиб олади, хатто улар ишлатилган бўлса ҳам.
Бу ҳолат Американинг қишлоқ хўжалиги техникасини ишлаб чиқарувчи энг машҳур бренди бўлган John Deereнинг Шарқий Туркистонда қанчалик муҳим аҳамиятга эга эканлигини кўрсатади. Хатто, саноат ва инсон ҳуқуқларини ҳимоя қилувчи ташкилотлар бу ерда ишлаб чиқарилган пахта хом-ашёси бу ҳудудда яшовчи уйғурлар ва бошқа мусулмон бўлган кичик миллатларнинг мажбурий меҳнати орқали етиштирилиши огоҳлантиришсада, John Deere Шарқий Туркистоннинг йирик пахта саноатида мустаҳкам ўринни эгаллаган.
Шарқий Туркистон Хитойнинг пахта етиштириш маркази бўлиб, бу ерда дунёда ишлаб чиқариладиган пахтанинг бешдан бири, яъни 20 фоизи етиштирилади. Савдо бўйича статистикаларга кўра, АҚШ 2017 йилдан бери Шарқий Туркистонга ярим миллиард долларлик пахта терувчи машиналарни сотган.
Тадбиркор Ҳу ўзининг хавфсизлиги нуқтаи назаридан келиб чиқиб асл исмини ошкор қилишни хоҳламади. Ушбу мақолани тайёрлашда интервью берган кўплаб одамлар ҳам шу йўлни танлашган. Ҳунинг сўзларига кўра, у ўтган йили Американинг John Deereдан жами бўлиб 1 миллиард юань (144 миллион АҚШ доллари) қийматидаги қишлоқ хўжалиги техникаларини буюртма қилган.
“Мен Хитойдан ишлаб чиқарилган пахта терувчи машиналар John Deere машиналарининг ўрнини умуман боса олмайди, деган фикрда эмасман. Лекин, Хитой машиналарининг хато қилиш даражаси анча юқори ва уларнинг самарадорлиги камроқ,улар John Deere билан рақобатлаша олмайдилар” дейди Ҳу.
Шу йилнинг баҳорида Америкадан Хитойга кўплаб қишлоқ хўжалиги техникаси етказиб берилди. Бу эса 2020 йилнинг биринчи ярмида АҚШ ва Шарқий Туркистон ўртасидаги савдо ҳажмини кескин тарзда ўсишига олиб келди. 2019 йил АҚШнинг Хитойга пахта терувчи машиналарни энг кўп миқдорда етказиб берган йили бўлганди. Аммо, бу йилнинг ҳозирги пайтигача бу икки мамлакат ўртасидаги қишлоқ хўжалиги техникасининг савдо ҳажми ўтган йилги умумий миқдордан ўтиб кетди.
АҚШ ва Хитой божхоналарининг маълумотларида қайд этилишича, биргина апрель ойининг ўзида АҚШдан Хитойга жўнатилган пахта териш машиналари савдоси 117.8 миллион долларни ташкил қилди. Бу рақамлар 2019 йилнинг апрелида бор йўғи 2.65 миллион долларини ташкил қилганди. 2020 йилнинг майида эса Хитой АҚШдан яна 94 милллион долларлик машиналарни импорт қилди.
Дунёдаги кийим ишлаб чиқарувчи компаниялар Шарқий Туркистонда етиштирилган пахта мажбурий меҳнат самараси эканлиги боис бу ҳудуддан келган хом-ашёни сотиб олишда катта босимларга учраб келишмоқда. Лекин, шу пайтгача Шарқий Туркистондаги бепоён далаларда етиштирилган хом-ашёдан фойдаланиб келаётган фирмалар назоратни четлаб ўтишмоқда.
Божхонанинг махсус маълумотларидан ошкор бўлишича, АҚШ ва Хитой ўртасидаги қишлоқ хўжалиги машинарининг савдосидаги кескин ўсиш Қўшма Штатлардаги ҳуқуқшунослар Шарқий Туркистонда инсон ҳуқуқларининг бузилишини текширишни талаб қилувчи қонунни тайёрлаётган пайтларида юзага келди. Ушбу қонун қабул қилинганидан кейин ҳам савдо ҳажми ошиб бораверди.
South China Morning Postninнинг хабарларига кўра, 2020 йилнинг 14 май куни АҚШ сенати “Уйғур ҳуқуқлари акти”ни қабул қилганидан бир кун ўтиб John Deere компаниясининг умумий вазни 1800 тонна бўлган пахта терувчи машиналари АҚШ портидан Хитойга йўл олди.
Бу йилнинг ўтган етти ойида тўпланган божхона ҳужжатларидан шу нарса маълум бўлмоқдаки, АҚШдан Хитойга жўнатилган 25 партия пахта териш машиналарининг 19 тасида John Deere компаниясининг машиналари мавжуд бўлган. Қолган олтита партияда эса машинанинг турли хилдаги эҳтиёт қисмлари олиб келинган. Бу машиналарнинг аксарият қисми Шарқий Туркистонга етказиб берилган.
Ҳунинг компанияси John Deereнинг Шарқий Туркистон бўйлаб тарқалган бир неча ўнлаб диллерларидан бири холос. Бу диллерлар Америкада ишлаб чиқарилган машина эҳтиёт қисмлари савдоси билан шуғулланишади.
Американинг қишлоқ хўжалиги техникасини ишлаб чиқарувчи бошқа бир машҳур компанияси CNH Industrial ҳам Шарқий Туркистонда пахта териш машинасини ишлаб чиқарувчи заводини юритади. Бу заводнинг умумий майдони 10 минг кавдрат метрни ташкил қилади.
Америка техникалари савдоси “Шарқий Туркистон ишлаб чиқариш ва қурилиш корпуси” ташкилотининг катта ҳажмли ишларига ёрдам беради. Ушбу ташкилот Шарқий Туркистондаги фермаларнинг учдан бирига эгалик қилади.
“Мен ўйлайманки, Америкадаги бир қанча машҳур брендлар Шарқий Туркистондаги ишларга алоқадор бўлиб қолишни хоҳлашмайди”- АҚШ давлат котиби Майк Помпео.
“Шарқий Туркистон ишлаб чиқариш ва қурилиш корпуси” 1950 йилда тузлган бўлиб, у ерда асосан ҳарбий соҳада ишлаб чиққан кадрлар фаолият олиб боради ва у Хитойнинг марказий ҳукумати томонидан бошқарилади. “Шарқий Туркистон ишлаб чиқариш ва қурилиш корпуси” Хитойнинг аҳоли сийрак жойлашган шимоли-ғарбий ҳудудида қишлоқ хўжалиги ва инфратузилмани ривожлантиришда муҳим рол ўйнаган.
Бугунги кунга келиб “Шарқий Туркистон ишлаб чиқариш ва қурилиш корпуси” уйғурлар ҳуқуларининг бузилиши туфайли Хитойга қарши қарши ҳаракат қилишга ўч бўлиб турган АҚШлик ҳуқуқшуносларнинг охирги нишонларидан бирига айланган.
Экспертларнинг сўзларига кўра, ушбу ташкилот бу ҳудудда шунчалик катта устунликка эгаки, у билан ҳисоблашмай туриб Шарқий Туркистоннинг лабиринтдек чалкаш бўлган пахта саноатида иштирок этиш имконсиздир.
“Шарқий Туркистон ишлаб чиқариш ва қурилиш корпуси” нафақат қишлоқ хўжалигини, балки ирригация ва электр тизимини ҳам назорат қилади. Бу ердаги ирригация тизими мажбурий меҳнат орқали қурилган. Улар ҳозир ҳам бу тизимни такомиллаштириш учун мажбурий меҳнатдан фойдаланишади.
“Шарқий Туркистон ишлаб чиқариш ва қурилиш корпуси” бутун ҳудудни ирригация қилган. Айнан шу сабабли барча нарса вайрон бўлди, деб ўйлайман” дейди Вашингтондаги лоббист ташкилотининг директор ўринбосари Лианчао Ҳан.
Пахта теримидан олдин ва кейин “Шарқий Туркистон ишлаб чиқариш ва қурилиш корпуси” ҳудуддаги тўқимачиликка етказиб берилаётган хом-ашё ишлаб чиқарилишининг бошқа жараёнларини ҳам текшириб чиқади. Масалан, далаларни суғориш, пахтадан чигитни ажратиб олиш жараёни, уни ип қилиб йигириш ва кийим қилиб тикиш каби ишлар мазкур ташкилот назоратидан ўтади.
“Ҳозирда Шинжонда “Шарқий Туркистон ишлаб чиқариш ва қурилиш корпуси”нинг аралашувисиз нафақат пахта саноатига, балки ҳар қандай қишлоқ хўжалиги ёки саноат ишларини бошлаш жуда ҳам қийин. Бу Хитойдаги ҳукуматга алоқадор ягона ташкилот эмас” дейди Шарқий Туркистоннинг сиёсий тарихи бўйича эксперт профессор Майкл Кларк.
10 август куни Хитой Ташқи ишлар вазирлиги матбуот котиби Ванг Венбин АҚШнинг Шарқий Туркистон борасида Хитойни айблаши “миш-мишларни тарқатиш ва Хитой обрўсига лой чоплаш”дан бошқа нарса эмаслигини таъкидлаган.
“Шарқий Туркистон ишлаб чиқариш ва қурилиш корпуси” Шинжоннинг ривожланиши, бу ҳудуддаги миллатларнинг бирдамлиги ва дўстона ҳаёт кечиришлари, ижтимоий барқарорлик ва чегара хавфсизлигини таъминлаш ишларига муҳим ҳисса қўшган” дейди Ванг.
“Шарқий Туркистон ишлаб чиқариш ва қурилиш корпуси” Шарқий Туркистондаги еттита шаҳарнинг ҳуқуқий тизимини бошқаради. Улар орасида Бейтун ва Шиҳези шаҳарлари ҳам бўлиб, бу ерда John Deereнинг кўплаб диллерлик марказлари бор.
Шиҳезидаги пахта етиштирувчи фермерлардан бири Цяонинг сўзларига кўра, у John Deereнинг иккинчи қўл бўлган пахта терувчи машинасини сотиб олишга уринмоқда. У ва бу ердаги барча фермерларнинг барчаси John Deereнинг техникасини ишлатишади – “чунки, у жуда самарадор ва одатда жуда яхши ишлайди”. Қиао пахтани териб олганидан сўнг уни “Шарқий Туркистон ишлаб чиқариш ва қурилиш корпуси”нинг филиалига сотади.
31 июль куни АҚШ Молия департаменти “Шарқий Туркистон ишлаб чиқариш ва қурилиш корпуси”ни инсон ҳуқуқларини бузишда айблаб, унга нисбатан санкциялар жорий қилди. Унга кўра, Америка компаниялари 30 сентябрга қадар “Шарқий Туркистон ишлаб чиқариш ва қурилиш корпуси”га бевосита ёки билвосита тегишли бўлган компаниялар билан алоқаларни 50 фоизга ёки ундан кўпроқ миқдорга камайтириши керак бўлади.
Пахта саноати бўйича энг муҳим маълумотларни бериб борувчи Jernigan Global АҚШнинг ушбу санкцияларини “Шинжон пахтасига берилган катта зарба” бўлганини ёзди.
“Биз АҚШ компанияларига ўзларига келаётган хом-ашёга реал ва тубдан назар солишларини айтдик. Мен ўйлайманки, Америкадаги бир қанча машҳур брендлар Шарқий Туркистондаги ишларга алоқадор бўлиб қолишни хоҳлашмайди” дейди АҚШ давлат котиби Майк Помпео санкциялар эълон қилинганидан кейин.
John Deere компанияси матбуот котиби Жен Ҳартман энди компания “Шарқий Туркистон ишлаб чиқариш ва қурилиш корпуси” билан савдо алоқаларини тўхтатадими деган саволга шундай жавоб берди.
“John Deere Хитойда 40 йилдан кўпроқ вақтдан бери тадбрикорлик фаолиятини олиб бормоқда. Компания Хитойдаги қишлоқ хўжалигининг самарасини ошириш, озиқ-овқат хавфсизлигини таъминлаш ва чекка ҳудудларнинг ривожланиши учун техникавий жиҳозларни етказиб беради. Биз қонунларга амал қилишга жиддий эътибор берамиз ва санкцияларнинг кейинги ҳолатини яқиндан ўрганамиз.”
“Биздан нимани кутишмоқда? Пахтани ДНК тестидан ўказишимиз керакми? Мени танқид қилишни бас қилинг”
Икки ҳафта олдин АҚШ савдо департаменти Хитойнинг 11 та компаниясини ўзининг “қора рўйхати”га киритди. Улар Шарқий Туркистондаги уйғурлар ва мусулмон миллатларнинг мажбурий меҳнатидан фойдаланганликда айбланмоқда. Бу билан ушбу 11 та компания ўзларининг маҳсулотларини АҚШга сотиш ҳуқуқидан маҳрум бўлишди.
Хитой ташқи ишлар вазирлиги котиби Ванг “Шарқий Туркистон ишлаб чиқариш ва қурилиш корпуси”га қарши жорий қилинган ушбу санкцияларни “Хитойнинг ички ишларига қўпол равишда аралашиш ва халқаро алоқалар бўйича нормаларнинг бузилиши” деб атаган.
2018 йилнинг охиригача Хитой расмийлари Шарқий Туркистонда адолатсиз қамоқхоналар ва мажбурий сиёсий таълим борлигини рад этиб келишди. Улар буни тан олганларидан кейин ўзларининг Шарқий Туркистондаги сиёсатларини оқлаш учун қарши ҳужумга ўтишди.
Қора рўйхатга тушган компанияларнинг бирида ижрочи директор бўлиб ишловчи шахснинг (у ҳам исмини ошкор қилмаган) айтишича, АҚШ ҳукумати Хитойга нисбатан амалга ошириб бўлмайдиган даражадаги шартларни қўймоқда. АҚШ Шарқий Туркистон пахтаси ва ипи глобал кийим бозорида қанчалик кенг қамровга эга эканлигини ҳисобга олмаяпти. Бу ҳолат “кийим саноатининг бутунлай вайрон бўлиши” билан якунланади.
“Шарқий Туркистон пахтасини заводлар ишлатаётган хом-ашё рўйхатидан чиқариб юборишни талаб қилиш худди бир компанияга Ўрта Шарқда ишлаб чиқарилган нефтни ишлатмасликни айтишга ўхшайди” деган компания директори.
“Биздан нимани кутишяпти? Пахтани ДНК тестидан ўтказишимиз керакми? Мени танқид қилишни бас қилинг” дейди яна бир саноат соҳаси вакили.
Инсон ҳуқуқларини ҳимоя қилувчи ташкилотлар, бошқа саноат раҳбарлари ва экспертларнинг айтишича, Шарқий Туркистондан келаётган қайси пахта, қайси ип ва қайси кийим мажбурий меҳнат орқали тайёрланганини билишнинг имкони йўқ.
“Ким суғориш қувурларини ташимоқда? Ким қўлида кетмон чопяпти? Ким оғир ишларни қиляпти? Бу улар мажбурий меҳнатдан фойдаланаётганларининг бир кўринишидир. Бу иссиқ, оғир меҳнатдир” дейди Техас технология университетидаги пахта бўйича эксперт Даррен Ҳудсон.
Одатда, назорат қилувчи фирмалар хом-ашё ишлаб чиқариладиган жойларга бориб, у ерда суриштирув олиб боришади. Кейин улар заводларга ўзлари фойдаланаётган хом-ашё мажбурий меҳнат орқали етиштирилган ёки ундай эмаслиги ҳақида маълум қилишади. Лекин, экспертларнинг сўзларига кўра, бу қоидаларга Шарқий Туркистонда амал қилинмайди. Бу ердаги ишчилар билан мулоқот ҳукумат назорати остида олиб борилади. Шунинг учун, бундай мулоқотлардан олинган хабарлар бу ҳудуддаги асл холат ҳақида хулоса қилишга яроқли эмас.
Март ойида пахта хом-ашёсини назорат қилиш бўйича дунёнинг энг йирик ташкилоти “Better Cotton Initiative” Шарқий Туркистондаги бу йилги пахта мавсумида ўзининг суғурта ишларини тўхтатишини айтганди. Ушбу ташкилот Gap, Nike ва Levis каби машҳур брендлар билан ҳамкорлик қилади.
“Агар ишчилар ўзлари хоҳламасдан далага олиб борилган бўлса, улар у ерга боришни истамаса, уларга пул тўланмаётган бўлса, сиз қандай қилиб уларнинг мажбуран ишлатилмаётганига ишонч ҳосил қиласиз? Сизга буларни очиқ гапирган ишчининг хавфсизлиги сақланишига қандай ишониш мумкин? Муаммо айнан шудир” дейди Шарқий Туркистондаги мажбурий меҳнатни ўрганувчи Ами Лер. У олдин БМТда бизнес ва инсон ҳуқуқлари бўйича маслаҳатчи бўлиб ишлаган.
John Deere ёки бошқа компанияларнинг охир-оқибатда Шарқий Туркистонни тарк этиши пахта санаотининг мослашувчанлигига синов бўлиши мумкин. Лекин, ушбу компания бу ҳудуддан чиқиб кетишдан катта манфаат кўрмаяпти.
Пахта саноатининг вайрон бўлиши у билан боғлиқ бўлган маҳсулотларнинг ҳам савдосига жиддий синов бўлади. Хусусан, деярли барча маҳсулотларини Хитойга сотадиган John Deere каби компаниялар бундан жиддий талофат кўради.
Агар, бу компаниялар фаолият олиб бормаса, бу Трамп ҳукумати учун ҳам муаммо бўлади. Чунки, John Deere каби компаниялар Americana каби АҚШнинг рамзига айланган брендлардан ҳам олдинга ўтиб кетган.
Ҳатто, Америкадаги John Deereнинг заводларидан бирида Трампга тегишли компания яшил шляпа ҳам сотади. Унда сариқ ёзувлар билан “Бизнинг фермерларимизни яна буюкликка бошла” деб ёзилган.
2018 йилда Трамп ўзининг Аёвага қилган ташрифида бундай бош кийимни олиб борди ва бу John Deere компаниясининг машҳур яшил ва сариқ ранглари билан ҳамоҳанг эканлигини таъкидлади. Хитойнинг раҳбари Си Цзинпин 2012 йилда ушбу штатга борганида John Deere тракторига чиққани суратларга муҳрланган.
“Шарқий Туркистон ишлаб чиқариш ва қурилиш корпуси” ҳозирги кунга келиб пахта териш ишларининг 80 фоизи механизацияланганини айтиб мақтанади. Мутахассисларнинг айтишича, John Deereнинг CP690 каби энг илғор ва энг сўнгги русумдаги техникалардан фойдаланиш худди “DOS dan Windows 10.0” га ўтишга ўхшайди. Ҳатто ишлатилган бўлса ҳам, бундай пахта терувчи машиналар бир неча юз минг долларга сотилади – баъзи аукционларда CР690 750 минг АҚШ долларига сотилган.
Ўтган йили Хитой давлат ахборот агентлиги Синmҳуа томонидан Youtubeга жойланган видеода Шарқий Туркистондаги далаларда CР690 нинг пахта тераётгани намойиш қилинди. Видеода ушбу техника “дунёдаги энг илғор пахта терувчи машина” дея таърифланган.
Катта миқдордаги чет эл машиналарининг олиб келиниши Шарқий Туркистонни Хитойнинг пахта марказига айланишига ёрдам берди. Божхона қайдлари шуни кўрсатмоқдаки, 2010 йилдан 2019 йилгача АҚШдан Хитойга жўнатилган пахта териш машиналари сони 1139 фоизга ўсган. Худди шунигдек, Шарқий Туркистонда ҳам пахта етиштириш кескин кўтарилди. Ўн йил олдин бу ерда Хитойдаги барча пахтанинг 50 фоиздан озроғи тайёрланган бўлса, ўтган йили бу кўрсаткич 85 фоизга етди.
John Deere ўзининг ишлаб чиқаришида бўладиган ҳар қандай шаклдаги, бевосита ёки билвосита мажбурий меҳнатни кечирмайди.
“Машиналар далага олиб келинганда қўл билан теришнинг ҳожати қолмайди. Фермадаги ишларни машиналаштириш ҳам, фермерларнинг ҳам қишлоқ аҳолисининг турмуш шароитини яхшилаш учун ечимдир” дейди John Deere матбуот котиби Ҳартман.
Лекин, кўплаб экспертлар қишлоқ хўжалигини саноатлаштириш билан мажбурий меҳнатга барҳам бериб бўлмаслигини айтишмоқда.
“Механизация муаммога ечим бўладиган “олтин таёқча” эмас. Хитой ҳукуматининг қишлоқ хўжалигига техника олиб келишидан мақсади уйғурларни меҳнатдан озод қилиш эмас. Ҳукумат даладаги одамларни фабрикаларга кўчирмоқчи. Агар далада инсон меҳнатига талаб камайса, ҳукумат уйғурларни яна ҳам ёмонроқ ишларга жалб қилади” дейди эксперт Аллисон Гил.
Гонгконглик Жонсон Чин-йин Еунгнинг қўшимча қилишича, Шарқий Туркистондаги мажбурий меҳнат туфайли уйғурлар ғалтак тўқишга ёки кийимлар тайёрлашга мажбурланишмоқда.
“Баъзи уйғурлар ўзларининг уйларида мажбурий меҳнатга жалб қилинмоқдалар. Болалар кундузги боғчаларга жўнатилади ва ота-оналар ўзларининг уйларида кийим тикишга мажбурланадилар” дейди Еунг.
Хитойдаги CР690 техникаларидан бири АҚШнинг Луизианасидан қайиқда олиб келинган. Луизианалик диллер хитойлик харидорни шундай тасвирлади.
“У мени веб саҳифа орқали топди, кейин бу ерга келди ва машинани сотиб олди. Мен сизга айтишим мумкин бўлган барча маълумот шу” дейди Луизианалик диллер.
АҚШдаги сотувчиларнинг ҳеч қайсиниси хитойлик харидорнинг исмини ёки у Хитойнинг қайси ҳудудидан эканлигини эслаб қололмаганини айтишди. Шунингдек, улар Шарқий Туркистондаги вазиятдан ҳам бехабар эканликларини таъкидлашган.
Уларнинг эслашларига кўра, ўша хитойлик олдиндан ҳамма нарсани келишиб кейин у ерга борган. Луизианалик бир диллернинг айтичиша, хитойлик харидор ўзи билан барча ҳужжатларни олиб келган. Техникалар охир-оқибат Техасдаги Ҳюстон портидан Хитойга жўнаган. У ўзи билан таржимон ҳам олиб келган. Лекин, таржимон бошқалар каби инглиз тилида яхши гапира олмаган.
“У менинг талаффузимда жанубий ҳудудлардаги акцент борлигини айтди ва мени яхши тушунмади. Шунинг учун у менга чек ёзиб берди, кейин биз пахта терувчи машинани пастга туширдик. Шундан икки ҳафта ўтиб юк машинаси келди ва уни Ҳюстонга олиб кетди” дейди диллер.
Теннесидаги бошқа бир савдогарнинг айтишича, ўтган ўн йил мобайнида хитойликлар пахта териш машиналарининг жиҳозларини олиб кетиш учун Америка жанубига келишмоқда.
“Улар охирги моделдаги энг самарадор машиналарни сотиб олишмоқда. Улар балки бу технологиялардан нусха олиб, уни ўзлари ишлаб чиқаришар” дейди у.
Шарқий Туркистондаги John Deere машиналарининг ярмаркаси ўтказиладиган давлатга тегишли кўргазма залида ишловчи ишчининг айтишича, улар сотган барча пахта терувчи машиналар АҚШдан экспорт қилингандир. Ишчидан ҳозирги коронавирус пандемияси, АҚШ ва Хитой ўртасидаги савдо уруши ҳамда янги санкциялар туфайли Қўшма Штатлардан маҳсулот етиб келиши тўхтаб қолиши мумкинлиги ҳақида сўралганда, у ўзининг компанияси бу йилга етадиган даражада кўп машиналарни ғамлаб қўйганини айтган.
Uzbek