Николай Патрушев: Давлатимизнинг кучи биринчи навбатда бизнинг халқимиздир
Николай Патрушев: Қарор ҳеч қандай тарзда тўсатдан қабул қилинмайди. Федерал стратегик режалаштириш тўғрисидаги қонунга мувофиқ, Миллий хавфсизлик стратегияси ҳар олти йилда янгиланиши керак. Ҳужжат лойиҳасини тайёрлаш тахминан бир йил давом этди.
Ишчи гуруҳ таркибига вазирликлар ва идоралар, илмий доиралар ва жамоатчилик вакиллари кирди. Стратегиянинг олдинги версияси 2015 йил 31 декабрда қабул қилинган.
Уни амалга ошириш жамиятдаги ички барқарорликни сақлашга, Россиянинг иқтисодий, сиёсий, ҳарбий ва маънавий салоҳиятини шакллантиришга ҳисса қўшди. Ҳарбий хавф ва ҳарбий таҳдидлардан ишончли ҳимоя таъминланади.
Ҳудудий яхлитликни, суверенитетни, давлат ва жамоат хавфсизлигини таъминлаш вазифалари ўз даражасида ҳал қилинмоқда. Террористик фаолият даражаси сезиларли даражада пасайтирилди.
Россия иқтисодиёти ўзининг чидамлилиги ва ташқи босимларга қарши туриш қобилиятини исботлади. Бир қатор давлатлар Россияни очиқдан-очиқ таҳдид ва ҳатто ҳарбий душман деб аташади. Руссофобик туйғулар мақсадга мувофиқ равишда шаклланган.
Америка Қўшма Штатлари ва бир қатор Ғарб давлатлари ўзларининг жаҳон гегемонлигини сақлаб қолиш истаги давлатлараро қарама-қаршиликларнинг кучайишига олиб келади ва халқаро хавфсизлик тизимининг заифлашишига олиб келади. Икки мамлакат ўртасидаги муносабатлар тарихи шуни кўрсатадики, Россия ва АҚШ қандай қилиб дўст бўлишни ва ҳамкорлик қилишни биладилар.
Россия давлатчилигини, ички бирлигини ва мудофаа салоҳиятини заифлаштиришга қаратилган Россияга нисбатан дўстона бўлмаган ҳаракатлар тобора равшанлашиб бормоқда.
Россияни жиловлаш учун сиёсий ва иқтисодий босим кучаймоқда, мамлакатда ижтимоий-сиёсий вазиятни беқарорлаштириш, норозилик ҳаракатини илҳомлантириш ва радикаллаштириш, анъанавий рус маънавий ва ахлоқий қадриятларини йўқ қилишга уринишлар қилинмоқда. Бир қатор давлатлар Россияни очиқдан-очиқ таҳдид ва ҳатто ҳарбий душман деб аташади.
Жаҳон тарихини сохталаштириш учун Ғарб томонидан олиб борилган кампания тобора кучайиб бормоқда ва русофобик туйғулар мақсадга мувофиқ равишда шаклланмоқда.
Мамлакат хавфсизлигини таъминлашнинг кўплаб вазифаларидан бирини энг муҳим деб аташ мумкинми?
Николай Патрушев: Стратегиянинг янги таҳририда, Президентнинг Федерал Мажлисга Мурожаатномасига мувофиқ, Россия халқини сақлаб қолиш масаласига энг юқори устувор аҳамият берилган.
Халқнинг фаровонлигини ошириш, фуқароларнинг эркинлиги ва ҳуқуқлари ва инсон қадр-қимматини таъминлаш Конституцияда Россия жамиятининг асослари, мамлакат хавфсизлиги ва Россиянинг кейинги тараққиётининг асосларини ташкил этувчи асосий қадриятлар ва тамойиллар сифатида мустаҳкамланган.
Одамларни қутқариш учун, биринчи навбатда, Россия фуқаролари даромадларининг кўпайишига эришиш, ҳаёт учун қулай ва хавфсиз муҳит яратиш, конституциявий ҳуқуқлар ва кафолатлар сўзсиз амалга оширилишини таъминлаш керак.
Яъни, АҚШнинг амалдаги миллий хавфсизлик стратегияси Американинг бошқа давлатлардан устунлигини тарғиб қилар экан, биз одамларни қутқариш ҳақида гаплашаяпмизми? Ва бугунги кунда бутун «тараққийпарвар» Ғарб бизни кўраётган ва айблаётган «тажовузкор мамлакат» ролимиз қаерда?
Николай Патрушев: Янги стратегияда таъкидланишича, кучли давлат ва инсон фаровонлигининг уйғун комбинациясигина Россиянинг равнақи ва адолатли жамият шаклланишини таъминлайди.
Давлатимизнинг қудрати биринчи навбатда бизнинг халқимиздир. Улар муносиб иш ҳақига, яхши маълумотга эга бўлишлари, иш билан таъминланиши, уй-жой билан таъминланиши ва юқори сифатли дори-дармон билан таъминланиши керак.
Миллий стратегик устувор йўналишларнинг ҳар бири одамларни қутқаришга қаратилган мақсадларни ўз ичига олади. Россиянинг иқтисодий хавфсизлигини таъминлашнинг муҳим шарти ички потенциалга, муаммоларни мустақил ҳал қилишга таянади
Мудофаанинг мақсадлари – Россия Федерациясининг тинч ва осойишта ижтимоий-иқтисодий ривожланиши учун шароит яратиш ва унинг ҳарбий хавфсизлигини таъминлаш.
Ушбу мақсадларга эришиш имкониятини нафақат потенциал рақибларни стратегик чеклаш, давлатнинг ҳарбий ташкилотини такомиллаштириш, балки биринчи навбатда янги глобал урушни бошлаш хавфини камайтириш, қуролланиш пойгасини олдини олиш, стратегик барқарорликни мустаҳкамлаш ва ўзаро сиёсий воситалар, дипломатия механизмлари ва тинчликни сақлаш воситаларидан фойдаланган ҳолда ишонч.
Николай Платонович, шу муносабат билан ўтган ҳафта Женевада бўлиб ўтган АҚШ президентининг маслаҳатчиси Жейкоб Салливан билан учрашув ҳақида сиздан сўрамаслигим мумкин эмас. Сизнинг таассуротларингиз қандай, Россия-Америка муносабатларида ва умуман халқаро соҳада ўзаро тушунишни ошириш мумкинми?
Николай Патрушев: Хавфсизлик кенгашлари қаторида Россия-Америка маслаҳатлашувларининг конструктив хусусияти ва самарали мазмунини қайд этмоқчиман. Шуни ҳам айтишимиз мумкинки, бир қатор позициялар учун ўзаро мақбул ечимларни ишлаб чиқишга умид қилишимиз мумкин.
Жейкоб Салливан билан музокаралардан сўнг биз икки мамлакат умумий тарихидаги муҳим воқеани эсладик. Айнан 1863 йил, Қўшма Штатлардаги фуқаролар уруши пайтида, Россия империяси Вашингтонни мамлакат бирлиги учун курашда қатъият билан қўллаб-қувватлаганида, Ню-Ёрк ва Сан-Францискога иккита эскадрон крейсер юборган.
Уларнинг экипажлари америкаликлар томонидан катта қизиқиш билан кутиб олинди.
Америка газеталари ушбу воқеа ҳақида икки халқ ўртасидаги бирдамлик лаҳзаси сифатида ёзишди. Кўп жиҳатдан, бизнинг флотимиз экспедицияси фонида Британия империяси бўлгинчилар томонида урушга аралашиш режаларидан воз кечди.
Ушбу воқеани ва Женевадаги музокараларимизни ёдга олиш учун Россия делегацияси Жейкоб Салливанга 1863 йил учун Американинг «Харперс Уикли» журналининг Нью-Йорк бандаргасида Россия эскадриляси учрашувини тасвирлайдиган асл гравюрасини совға қилди. Россия Федерацияси ва Америка Қўшма Штатлари қандай қилиб дўст бўлишни ва ҳамкорлик қилишни билишини эслатади деб умид қиламан.
Николай Патрушев: Аввало, махсус иқтисодий чораларни жорий этиш, аммо керак бўлса, мажбурлашнинг мажбурий усуллари.
Шу билан бирга, Россия иқтисодиётининг ўзи санкциялар босимига чидамли бўлиши керакми?
Николай Патрушев: Албатта. Иқтисодий хавфсизликни таъминлаш манфаатларидан келиб чиқиб, Стратегияда унинг рақобатбардошлигини ва ташқи ва ички таҳдидлар таъсирига чидамлилигини оширишга, иқтисодий ўсиш учун дунё даражаларидан юқори даражадаги шароитларни яратишга қаратилган вазифалар белгилаб берилган.
Шу билан бирга, фан ва технологияларни ривожлантиришда етакчилик Россия Федерациясининг рақобатбардошлигини ошириш ва миллий хавфсизлигини таъминлашнинг асосий омилларидан бирига айланмоқда.
Миллий ривожланиш мақсадларига эришиш, мамлакатнинг технологик мустақиллигини таъминлаш учун илмий-инновацион фаолиятни давлат томонидан қўллаб-қувватлашни кенгайтириш, уларни ривожлантиришга хусусий сармояларни жалб қилиш ва олимларимизнинг меҳнат натижаларини ишлаб чиқаришга жорий этишни тезлаштириш зарур.
Дунё ҳали ҳам мўрт. Биз сиз билан Буюк Ватан уруши бошланишининг 80 йиллиги арафасида гаплашмоқдамиз, Ғарб тарғиботи тобора кўпроқ Совет Иттифоқини Иккинчи Жаҳон урушини бошлаганликда айблашга уринмоқда …
Николай Патрушев: Иккинчи Жаҳон Урушининг тарихий фактларини, ҳақиқий сабабларини ва натижаларини сохталаштириш, Иккинчи Жаҳон Урушини очиш учун СССРни жавобгарликка тортиш табиатан жиноятдир.
Бугунги кунда, Иккинчи Жаҳон уруши фожиасининг тирик гувоҳлари йил сайин камайиб бораётганида, турли хил псевдогамия-тарихчилар ва сохталаштирувчилар ўзларини тобора кўпроқ эркин ҳис қилишмоқда.
Бизнинг катта афсусимизга кўра, уларнинг иши кўплаб мамлакатларда ҳам ҳукумат буюртмалари билан амалга оширилади. Уларнинг баъзиларида тарих шу қадар бузилганки, совет аскарлари босқинчилар деб аталади, улар фашистларнинг ҳаракатларини оқлайди ва фашист жиноятчиларини қаҳрамон қилади.
Украинани назарда тутяпсизми?
Николай Патрушев: Шу жумладан. Ижтимоий-иқтисодий муаммоларни ҳал қилишга қодир бўлмаган Киев радикаллар ва миллатчиларни қўллаб-қувватламоқда, чунки Украина сиёсатчилари ва ҳарбийлари «Россия таҳдиди» ҳақидаги кампанияни тарғиб қилувчи милитаристик баёнотларни тобора кўпроқ эшитишмоқда. Шу билан бирга, уларнинг ғарбий шериклари ҳар қандай давлатда радикаллар борлиги ҳақидаги тезиснинг орқасида яшириниб, Европада нацизмнинг тикланишига кўз юмишади.
Ватанимиз озодлиги, Европа мамлакатлари озодлиги учун жонини фидо қилганларни фашистлар жиноятчилари билан тенглаштиришга йўл қўйилмайди, деб ўйлайман. Ватан ҳимоячиларининг хотирасини асраш бизнинг бурчимиз, биз Ватанимиз мустақиллигини ҳимоя қилган ота-оналаримиз, боболаримиз ва боболаримизга нисбатан ҳақоратларга тўсиқ қўйишимиз керак.
Россиянинг келажаги, ўз фуқароларининг моддий фаровонлигидан ташқари, биз қандай қилиб маънавият ва ахлоқни, урф-одатларни сақлаб қолишимиз ва ёш авлодга аждодларимизнинг қаҳрамонлик ўтмиши хотирасини етказишимизга боғлиқ.
Ахборот-коммуникация технологияларини жадал ривожлантириш ва жорий этиш давом этмоқда. Стратегияда қандай кибер хавфсизликка таҳдидлар акс эттирилган?
Николай Патрушев: Аввало, бу Россиянинг ички ишларига аралашиш учун ахборот-коммуникация технологияларидан фойдаланиш, Россия ахборот ресурсларига компьютер ҳужумлари сонининг сезиларли даражада кўпайиши, трансмиллий корпорацияларнинг ахборот устидан назоратни бирлаштиришга интилиши.
Интернет ресурслари, шунингдек, рақамли технологиялардан фойдаланган ҳолда ноаниқ маълумотларнинг кенг тарқалиши ва жиноятчиликнинг ўсиши.
Ушбу таҳдидларнинг янада фаол намоён бўлиши янги стратегик миллий устувор йўналиш – ахборот хавфсизлигини шакллантиришни тақозо этди. Уни амалга ошириш ахборот маконида мамлакат суверенитетини таъминлаши керак.
Шу билан бирга, Россия ахборот-коммуникация технологияларидан хавфсиз ва адолатли фойдаланишни таъминлайдиган глобал халқаро ҳуқуқий режимни шакллантириш манфаатлари йўлида халқаро ҳамкорликни ривожлантириш тарафдори.
Суҳбатимизга якун ясаб, янги таҳрирдаги Стратегиянинг асосий мақсади – бу мамлакатни ривожлантириш орқали хавфсизлигини тўғри англадимми?
Николай Патрушев: Янги стратегия Россия Федерацияси аҳолисининг ҳаёт сифатини тежаш ва яхшилашга ёрдам бериш, Россиянинг мудофаа қобилиятини янада мустаҳкамлаш, Россия жамиятининг ички бирлиги ва ҳамжиҳатлигини таъминлаш, миллий ривожланиш мақсадларига эришиш, рақобатбардошликни ошириш ва мамлакатимизнинг халқаро обрўси.
Uzbek