Йигирманчи асрда Ўзбекистонда ўзбек тилини билмасдан бир умр яшаш, яшагандаям ҳеч кимдан кам бўлмай яшаш мумкин эди.
Ҳозир вазият ўзгараяпти. Ҳа, ҳалигача давлат идоралари ва ташкилотларида бир оғиз ўзбекча билмасдан ишлаш, раҳбар бўлиш мумкин.
Лекин бозор билан, сотиш, тижорат билан боғлиқ ҳар қандай фаолиятда ўзбек тилини билмасдан кенгайиш мумкин эмас. Чунки истеъмолчиларнинг 90 фоизидан ортиғи ўзбек тили эгаларидир.
Шу маънода реклама ўзбек тилида кетмаяптими, бу ўзбек тилинининг дискриминацияси эмас, бу шунчаки бизнес саводсизлик.
Банк сайти ёки иловаси ўзбек тилида хизмат кўрсатмайдими? Бу ўзбек тилига беҳурматлик эмас, бу банк тижорий манфаатларига зиён келтириш. Бундай сайт юритувчи ёки маркетологларни кетига тепиб ҳайдаш керак.
Маҳсулот қадоғида ўзбекча маълумот келтирилмаганми? Бу маҳсулотни сотиш осон кечмайди, ўзбек тили айнан бунда жудаям сезиларли омил.
в.ҳ.к. в.ҳ.к.
Дарвоқе, агар қачонлардир эркин сайловлар орқали ҳукуматни, ҳокимият идоралари, парламентни шакллантира бошласак, давлат идораларида ҳам ўзбек тилини билмайдиганлар қолмайди. Чунки сайловчиларнинг 90 фоизи ўзбекзабонлар. Ўзбек тилини билмай рақобатли сиёсатда муваффақиятга эришиш мумкин бўлмайди.
Мен ўзбек тилини ўрнини оширишда, масалан, болтиқбўйидагидек фуқаролик беришни миллий тилни билишга боғлаш ва умуман тилни ўрганишга мажбурлашга қаршиман. Латишлар ва руслар пропорцияси, эстонлар ва руслар пропорцияси билан ўзбеклар ва русийзабонлар пропорциясини солиштириб бўлмайди. Латиш ва эстон биродарларда тил давлатчиликни асраб қолишнинг асосий воситаларидан.
Тилни ўрганиш ҳеч қачон зиён келтирмайди. Русийзабонлар ўзбек тилини ўрганса, бу уларнинг фаолият майдони кенгайишига хизмат қилади. Ўзбеклар рус тилини ўрганса ҳам. Қолгани бозор ва рақобат иши. Ўзбек ва рус тилини билган, фақат ўзбек тилини ёки фақат рус тилини билгандан каррасига рақобатли.
Шу билан бирга, ўзбек тилининг энг асосий муаммоси, минг афсуски, ўзбекзабонларнинг ўзбек тилини яхши билмаслиги ва ялпи саводхонлик даражасининг ўта пастлиги ҳисобланади.
Нормал одам ҳеч қурса битта тилни яхши билиши керак.
Тил ўрганинг, аввал ўз она тилингизни яхшилаб ўрганинг. Кейин қолган тилларни ҳам.
Uzbek