Океанлар газларнинг улкан омборидир, масалан, улар озонни емирувчи хлорофлорокарбонларни ўз ичига олади.
Массачусеc технология институти тадқиқотчилари CFC-11 номи билан танилган камида битта хлорофлорокарбонат (КФК) турининг океан оқимлари атмосферага таъсир қилишини аниқладилар.
CFC-11 хлорофлорокарбон бўлиб, у совутувчи ва изоляцион кўпикларни ишлаб чиқаришда ишлатилади. Атмосферага чиқарилганда кимёвий моддалар занжир реакциясини ўрнатади, натижада Ерни зарарли ултрабинафша нурланишидан ҳимоя қиладиган озон-атмосфера қатламини йўқ қилади.
2010 йилдан бери ушбу кимёвий воситани ишлаб чиқариш ва ишлатиш бутун дунё бўйлаб озон қатламини тиклаш ва ҳимоя қилишга қаратилган Монреал протоколига мувофиқ тугатилди.
Муаллифлар ўзларининг ишларининг натижаларига асосланиб, глобал океан азалий ролини бутунлай ўзгартиради – озонни бузадиган кимёвий моддаларни ўзлаштиришни тўхтатади, деб ҳисоблашади.
Тадқиқотчиларнинг тахмин қилишича, 2075 йилга келиб океанлар атмосферага сингдиргандан кўра кўпроқ CFC-11 чиқаради ва 2130 йилга келиб улар шу қадар кўп газлар чиқарадики, бу глобал миқёсда иқлим шароитига таъсир қилади.
Бундан ташқари, иқлим ўзгаришининг кучайиши билан бу ҳодисалар тахмин қилганимиздан 10 йил олдинроқ содир бўлиши мумкин.
Uzbek