Хитой ва Россия сўнгги ойларда Ғарб давлатлари томонидан кучайиб бораётган босимга дуч келган ҳолда, яқинлашишди ва Хитой ва Россия ўртасидаги тобора яқинлашиб келаётган муносабатлар бутун дунё эътиборини қозонмоқда.
Вашингтон АҚШ Миллий разведка бошқармаси томонидан апрель ойида эълон қилинган йиллик таҳдидларни баҳолаш бўйича йиллик ҳисоботида Хитой ва Россия «стратегик ҳамкорликни кучайтираётгани» ҳақида эслатиб ўтди.
Нанянг Технология Университети Ражаратнам Халқаро Тадқиқотлар Институти катта илмий ходими Рафаэлло Пантуччи Пекин ва Москва ўртасидаги муносабатларда «жиддий ўзгаришлар» бўлганини айтди.
«Икки мамлакат ҳозирда Ғарб билан қарама-қаршилик қилмоқда ва бу бўшлиқ уларникидан анча кичик», дея таъкидлади у. Бошқа экспертларнинг таъкидлашича, Хитой ва Россиянинг бир-бирини тўлдириши тобора яқинлашиб келаётган алоқаларнинг сабабларидан биридир.
Масалан, Хитойнинг энергияга бўлган талаби Россиянинг улкан энергия захираларига тўғри келади, уларнинг экспортининг 70 фоиздан ортиғи Хитойга тўғри келади.
Савдога келсак, ўтган йили Хитой ва Россия ўртасидаги ўзаро алмашинувларнинг умумий ҳажми қарийб 100 миллиард долларни ташкил этди, бу 2019 йилга нисбатан бир оз камроқ эди, аммо бу йил у яна сезиларли даражада ўсди.
Биринчи тўрт ойлик савдо ҳажми ўтган йилнинг шу даврига нисбатан қарийб 20 фоизга ўсиб, 40 миллиард долларга етди. Икки мамлакат 2024 йилгача 200 миллиард долларлик савдо мақсадига эришмоқчи. Хитой ва Россия ўртасида ҳарбий алмашинув ва космик ҳамкорлик ҳам кенгаймоқда.
Икки мамлакат ўртасидаги яқинлашиш азалдан пайдо бўлган. Пекин, шунингдек, бир неча бор Хитой-Россия стратегик ҳамкорлиги «чекловлар йўқлиги, истисно зоналари ва чекловлари йўқ» деб айтган.
Баъзи хитойлик олимларнинг фикрига кўра, АҚШ билан «юқори қарама-қаршилик» ни ҳисобга олган ҳолда, Пекин Москва билан расмий иттифоқ тузиши керак. Бироқ, Хитой кўпроқ эҳтиёткор бўлиб, Россия ва АҚШ ўртасида мувозанатни излаши керак деган фикр кенг тарқалган.
Россия Жанубий Хитой денгизи масаласида иштирок этишни истамагани каби, Пекин ҳам Украина ёки Қрим юзасидан НАТО билан зиддиятга боришни истамайди.
Uzbek