Чет эл фуқароларини вақтинча сақлаш марказлари (ТсВСИГ) давом этаётган пандемия ва амалда ёпиқ чегараларга қарамай, Россия Федерациясидан чиқариб юборишга ҳукм қилинган мигрантлар билан яна тўлиб тошди. Шу билан бирга, улар асосан Covid-19 учун ПCР синовидан ўтишни талаб қилишди, асосан ўз маблағлари ҳисобидан. Агар депортация қилинган чет эл фуқаросида пул бўлмаса, у номаълум муддат қулф остида бўлиши керак. Ҳуқуқ ҳимоячилари кўплаб янги келганлар учун тест учун пул тўлаш талабини бажариш мумкин эмаслигини эслатадилар: ТсВСИГ аҳолиси одатда узоқ вақт давомида даромад манбаига эга эмаслар.
Ўтган йилнинг март ойида Россия ҳуқуқ ҳимоячилари ТсВСИГдан чет эл фуқароларини озод қилиш учун расмийларга мурожаатни эълон қилишди. Пандемия туфайли бу одамларни ўз Ватанига олиб бориш мумкин эмас ва уларни панжара ортида ушлаб туриш ҳаттоки Россия солиқ тўловчилари ҳисобидан нафақат ноқонуний, балки маъносиз ҳам бўлади. Бундан ташқари, кўпинча ушбу муассасаларда кичик ҳуқуқбузарликлар содир этган одамлар бор. Кейинчалик кўплаб минтақалар махсус марказларни енгиллаштиришга ҳаракат қилишди: улар баъзи мигрантларни чартер рейслари билан ўз Ватанига қайтаришга муваффақ бўлишди. Россия Федерациясида қариндошлари бўлганлар эса озод қилинди. Бироқ, «Мемориал» камситишга қарши марказида хабар қилинганидек, 2020 йил декабридан бошлаб ярим бўш ТсВСИГ яна тўлдиришни бошлади. Яъни, ташриф буюрувчиларни депортация қилиш тўғрисидаги ҳукмлар, «давом этаётган пандемияга» қарамай, яна чиқарилди, шунинг учун кўпчилик мамлакатлар билан ҳаво алоқаси ҳали ҳам қийин, баъзилари билан эса бу мумкин эмас.
Шу билан бирга, ҳуқуқ ҳимоячилари ушбу марказларда чет элликларнинг оғир аҳволини қайд этишди: ташрифларнинг камлиги ва қариндошлари билан учрашиш имконияти йўқлиги, адвокатлар билан учрашиш қийинлиги сабабли суд қарорларига шикоят қилишда қийинчиликлар. Ва бу бутун вазият сўнгги пайтларда фақат сезиларли даражада ёмонлашди. Бунинг сабаби шундаки, улар самолётга ўтирганда, «ҳайдаб чиқарилганлардан» ПCР синовларининг натижаларини талаб қила бошладилар, уларнинг тўловлари баъзи ҳолларда тўлиқ муҳожирларнинг ўзларига тушади».
Шундай қилиб, «Мемориал» АДC вакиллари уларга Россия Федерациясининг турли минтақаларидан келган мурожаатларга эътибор қилишди. Мигрантлар «ФССП рейсни брон қилгандан сўнг, синов учун пуллик тиббий марказларга олиб кетилган. Аммо тестларни тўлаш учун ҳамма ҳам имкониятга эга эмас» деб шикоят қилмоқдалар. Ҳуқуқ ҳимоячиларининг фикрига кўра, четлатилган чет элликларнинг қарийб тўртдан бир қисми пул етишмаслиги сабабли синовдан ўтказилмайди. Мутахассисларнинг фикрига кўра, ҳозирда ТсВСИГ аҳолиси орасида пандемия пайтида ишдан айрилган кўплаб меҳнат муҳожирлари мавжуд. Натижада, муҳожирлар яна номаълум муддатга махсус муассасага юборилади.
«Биз чет эл фуқароларини ҳибсга олиш мақсадида эмасмиз. Ҳибсга олиш фақат қонуний равишда қайтарилиши мумкин бўлган шартлар билан амалга оширилади», – дея таъкидламоқда ҳуқуқ ҳимоячилари.
Бу ҳақда Конституциявий суднинг 2017 йил 23 майдаги қарорида ҳам айтилган. Ҳуқуқ ҳимоячиларининг фикрига кўра, агар чет эл фуқароси синов учун тўлайдиган пулга эга бўлмаса ва шу сабабли уни чиқариб юбориш мумкин бўлмаса, у ТсВСИГдан «Россия Федерациясидан оқилона вақт ичида чиқиб кетиш» шарти билан озод қилиниши керак. . » Ёки ФССП «мажбурий равишда чиқариб юборилиши керак бўлган шахслар учун чет элга чипталарни сотиб олиш харажатларини ўз зиммасига олганидек, кам таъминланган фуқароларни синовдан ўтказиш харажатларини» ўз зиммасига олиши керак.
Бироқ, «Миграция ва ҳуқуқ» тармоғининг адвокати сифатида «Мемориал» инсон ҳуқуқлари маркази (Россия Федерациясида хорижий агент сифатида тан олинган) Роза Магомедова НГга айтганидек, масалан, пойтахтда бундай муаммолар йўқ. Москва ТсВСИГ-да ўтирган чет элликлар учун, агар керак бўлса, синов бюджет ҳисобидан амалга оширилади. Ва ижобий натижага эга бўлганлар даволанишга юборилади.
Президентнинг амалдаги фармонига қарамай, судлар яна чет элликларни чиқариб юбориш ва уларни ТсВСИГга жойлаштириш тўғрисида буйруқ чиқара бошлади. Бундан ташқари, бу «тасодифий» тарзда амалга оширилади: мигрантлар коридорда оломонга ўтириб, котибнинг тайёр қоғозларни олиб келишини кутишади. Шу билан бирга, Қуролли Кучларнинг суд амалиётини кўриб чиқиш (пандемия даврини ўз ичига олган) эътиборга олинмайди, унда аниқ кўрсатилишича, ҳатто бир киши Россия Федерациясидан чиқиб кетишдан қочган бўлса ҳам, уни чиқариб юбориш вақти 15 июндан олдин содир бўлади.
«Мигрантларга Россия Федерациясида яшаш муддати тугаган ҳужжатлар билан қолишларига ҳали ҳам рухсат берилганига қарамай, амалда улар бунинг учун жазоланади. Биринчи қарорлар декабрда қабул қилинган. Энди мен Бабушкинский судида чиқарилган тўртта четлатиш тўғрисидаги буйруқ ҳақида биламан », – деди Роза Магомедова.
Воронежда, НГ аниқлаганидек, муҳожирлар «маҳаллий УВМ раҳбарининг илтимосига биноан» бепул ПCР синовларидан ҳам ўтишади. Прогноз ахборот-таҳлил маркази директори Юрий Московский НГ билан суҳбатда таъкидлаганидек, айб федерал ишларда, бундай ҳолларда қандай ҳаракат қилиш кераклигини тушунтирмаган: «Бизда бир қатор минтақалар мавжуд федерал қонунларнинг маҳаллий қонунлар билан чалкашиши. Ва федерал даражада аниқ изоҳ йўқ. «
«Бизнинг давлатимиз пандемия пайтида меҳр-оқибат, ҳамжиҳатлик ва бошқа фойдали намоёнларнинг ўсишини эълон қилади. Фақат бирон сабабга кўра бу яхшилик муҳожирлар учун ҳар доим ҳам етарли эмас », – дея шикоят қилди Президентнинг Инсон ҳуқуқлари бўйича кенгаши аъзоси Александр Брод НГга берган интервьюсида.
Брод эслатишича, тест синовлари 2,5-3 минг рублни ташкил қилади ва ташриф буюрувчиларнинг ўзи учун бу, албатта, бу жуда таъсирли миқдор, айниқса, натижа биринчи марта шубҳали бўлса. Аммо «бундай маблағларни» тиқилиб қолган муҳожирлар учун синовларни тўлаш ва уларни уйларига тинч ҳолда юбориш учун «топиши эҳтимолдан йироқ эмас. “Ахир кимдир нафас олади ва қайтиб келади, виждонан ишлайди. Ёки биз бу одамларнинг руҳини ўзларининг «раҳм-шафқатимиз» билан заҳарламоқчимиз, шунда улар бизга тупуришади ва бошқа мамлакатларга шошилишади, бу эрда улар учун имкониятлар каттароқ тартиб яратилади. Ўтган йил давомида ҳеч ким меҳнат муҳожирлари билан иш тутмаган, улар мўъжизавий равишда омон қолган, улар томонидан жиноятчиликнинг кескин ўсиши кузатилмаган. Биз уларга қайтиб келишимиз учун имконият беришимиз керак ва ахлатимизни тозалашда, уйлар қуришда, сиз ва мен учун сабзавот ва меваларни йиғишда давом этинг. Иккинчи Жаҳон уруши пайтида Совет Иттифоқи одамлари Марказий Осиёга эвакуация қилинганида, уларни анча илиқ кутиб олишган, гарчи замонлари анча оғир бўлган бўлса ҳам»- эслади НГ суҳбатдоши.
«Фуқаролик бирдамлиги» ҳаракати раиси Георги Федоров бошқача фикрда: «Нега Россия бюджети муҳожирлар учун ПCР синовлари учун тўлаши керак? Коронавирус туфайли ёки бошқа сабабларга кўра улар пулсиз қолгани аниқ, аммо нега бу муаммо Россия солиқ тўловчилари ҳисобидан ҳал қилиниши керак? Бундан ташқари, биз баъзи ҳолларда ўз айбимизсиз бўлса ҳам, қандайдир тарзда қонунни бузган шахслар ҳақида гапирамиз. Муаммони ҳал қилишда Ташқи ишлар вазирлиги иштирок этиши керак. Ушбу мамлакатлар ўз фуқароларини муддатидан олдин депортация қилишни осонлаштирсин, ёки ПCР синовлари ва бошқа режасиз харажатлар учун тўловларни амалга оширсин».
Федоровнинг сўзларига кўра, истисно фақат ва у орқали – чиқариб юборилган шахслар юборилиши керак бўлган давлатларнинг элчихоналари барча харажатларни ўз зиммасига олишга мажбур бўлган аниқ иш берувчилар томонидан «олиб келинган» меҳнат муҳожирларига нисбатан амалга оширилиши керак.
Uzbek