Эрон-Тожикистон муносабатлари нафақат бу икки давлат учун алоҳида аҳамиятга эга, балки келажакда улар Марказий Осиёдаги вазиятнинг ривожланишига ҳам таъсир қилиши мумкин. Эрон ҳар доим минтақада ўз позицияларини мустаҳкамлашдан манфаатдор бўлиб, уни Ғарб билан узоқ йиллик қарама-қаршилик туфайли ўзини топган геосиёсий ва иқтисодий блокададан чиқишнинг асосий йўналишларидан бири деб билади. Шу нуқтаи назардан қараганда, Тожикистон ўзининг лисоний ва маданий жиҳатдан Эронга яқинлиги сабабли анъанавий равишда минтақадаги Эрон дипломатиясининг асосий йўналишларидан бири ҳисобланади.
Айни пайтда, тарихий ва маданий яқинликка, иқтисодий ва геосиёсий манфаатларга эга бўлишига қарамай, икки мамлакат ўртасидаги муносабатлар ҳар доим мураккаб ҳамда ноаниқ табиати билан ажралиб турарди. Шунга қарамай, Эрон аста-секин Тожикистон билан алоқаларини тиклай бошлади. Ушбу қадамлардан бири икки давлатнинг иши ҳарбий ва мудофаа соҳасидаги ҳамкорликни фаоллаштиришга қаратилган Қўшма қўмита тузиш тўғрисидаги қарори эди.
Тегишли баёнотни 8 апрель куни Эрон Қуролли Кучлари Бош штаби бошлиғи Муҳаммад Ҳуссайн Багҳери қилди. Баёнотни Эрон Мудофаа вазири бригада генерали Амир Хатамий ва унинг тожикистонлик ҳамкасби Шерали Мирзо Ислом Республикасига расмий ташрифи чоғида бўлиб ўтган учрашувидан кейин қилди. Мудофаа бошқармалари раҳбарларининг сўзларига кўра, Қўшма Мудофаа қўмитаси икки мамлакат ўртасида мудофаа соҳасида алоқаларни босқичма-босқич қуриш режасини ишлаб чиқади ва амалга оширади. Бундан ташқари, қўмита ҳарбий-техникавий ҳамкорлик масалалари билан шуғулланади. Маълумки, Эрон томонидан қурол-яроғ сотиш бўйича халқаро чеклов 2020 йил октябрь ойида тугаган (БМТ Хавфсизлик Кенгашининг 2231-сонли қарори) ва энди Теҳрон мудофаа моллари ва жиҳозларини экспорт қилишда муаммога дуч келмаяпти.
Таъкидлаш жоизки, Теҳронни мудофаа соҳасида Душанбе билан яқинлашишга ундаган омиллардан бири Анқаранинг Марказий Осиёдаги туркийзабон давлатлар билан алоқаларини кенгайтириш ва мустаҳкамлаш бўйича ҳаракатлари эди. Бундан ташқари, Туркия ва Озарбайжон Эроннинг шимоли-ғарбий чегарасида ўз қуролли кучларини бирлаштиришда давом этмоқда.
Ҳарбий соҳада алоқаларни ўрнатишдан ташқари, Тожикистон ва Эрон аста-секин дипломатик ва иқтисодий соҳаларда алоқаларни ўрнатмоқдалар.
Яқинда Эрон ташқи ишлар вазири Муҳаммад Жавод Зарифнинг Тожикистонга Эмомали Раҳмон маъмурияти томонидан ташкил этилган «Осиё юраги» конференциясида қатнашиш пайтида маҳбусларнинг алмашинуви муҳим воқеа бўлди.
Жорий йилнинг февраль ойида Тожикистон Меҳнат, миграция ва аҳолини иш билан таъминлаш вазирлиги ва Эрон аҳолисининг ҳамкорлик, меҳнат ва ижтимоий таъминот вазирлигининг ишчи гуруҳи йиғилишида ўзаро англашув меморандумини тайёрлаш якунланди. Эрон кооперативлар вазирлигининг халқаро алоқалар бўйича директори Али Хуссейн Шаҳриварнинг сўзларига кўра, ўзаро англашув меморандуми ҳар икки мамлакат мутахассисларини иш билан таъминлаш ва касб-ҳунарга тайёрлаш учун асос бўлади.
Январь ойида Эрон ва Тожикистон беш километрлик «Истиқлол» туннелини қуриб битказишнинг иккинчи босқичи тўғрисида келишиб олдилар. Уни Жаҳон магистраллари дунёдаги энг хавфли эр ости йўл иншоотларидан бири деб таърифлади. Транспорт вазири Азим Иброҳимнинг таъкидлашича, туннелдаги ишлар Тожикистон давлат мустақиллигининг 30 йиллигига қадар якунланади. Истиқлол – Душанбе шаҳридан 80 километр шимоли-ғарбда, 2720 метр баландликда жойлашган, узунлиги 5040 метр бўлган туннель пойтахтни Тожикистоннинг иккинчи йирик шаҳри Хужанд билан боғлайдиган М34 автомагистралининг бир қисмидир.
Uzbek