Коронавирус бутун дунё бўйлаб тарқалиб бориши давомида мутацияга учраган. Ҳозирги вақтга келиб дунёда учта турдаги COVID-19 мавжуд.
Янги турдаги коронавируснинг «генетик тарихи»ни таҳлил қилиб ўрганишган Кембриж тадқиқотчилари шундай хулосага келишган. Бу ҳақда Daily Mail хабар бермоқда.
Олимлар жамоаси 2019 йил 24 декабрдан 2020 йил 4 мартгача бўлган даври ичидаги, бутун дунё бўйлаб танлаб олинган 160 та тўлиқ вирус генларини таҳлил қилишди. Тадқиқотчилар COVID-19 нинг учта турли «вариантларини» аниқладилар ва уларга А, В ва C белгиларини қўйишди.
Штаммларнинг таҳлили шуни кўрсатдики, кўршапалаклардан калтакесаклар орқали одамларга юққан дастлабки- А вирус, – Хитойда энг кенг тарқалган вирус эмас. Бундай турларнинг жузъий ўзгариши одатда АҚШ ва Австралияда учрайди. А туридагиси кўринишидан, В туридаги билан мутацияга учраганга ўхшайди.
Вирус генотипларини ўрганиш натижасига кўра, Хитойда эпидемияни тарқалишига В тури сабабчи бўлган. Ушбу вариант асосан Осиё учун хосдир, у бошқа мутацияларсиз минтақадан ташқарига чиқмади. Вируснинг C тури, В туридаги «шўъба штаммлар», ҳозирда Хитойдан ташқарида пайдо бўлган ва асосан Европада яшовчиларда учрайди.
Тадқиқот натижалари шуни кўрсатдики, Буюк Британиядаги коронавирус эпидемияси, катта эҳтимол билан, Хитойдан эмас, балки Сингапур, Корея Республикаси ёки Гонконгдан келган бўлиши мумкин.
Олимларнинг фикрига кўра, расман SARS-CoV-2 деб номланган вирус ҳар хил популяцияларда иммун тизимининг барқарорлигини йўқотиш учун мутацияга учрайди.
Тадқиқот ғайри оддий бир вазиятни аниқлади, оригинал А штамми АҚШнинг Ғарбий соҳили бўйлаб тарқалди, аммо у Хитойда энг кенг тарқалган В штамми эмас эди. Олимлар коронавирус мутацияда давом этаётганини таъкидламоқдалар.
Тадқиқот натижалари келажакда касаллик тарқалиш эпицентрларини башорат қилишга ёрдам беради.
Мазкур мақола “АҚШ Миллий фанлар академияси Ишланмалари” журналида эълон қилинган (PNAS)
Uzbek