Икки минтақавий рақиб 9 апрел куни тўлақонли алоқаларни тиклаш бўйича мулоқотни бошлашди. Ироқ ҳукумати воситачи сифатида ҳаракат қилди. Тинчлик ташаббуси Aр-Риёднинг Теҳрон билан ярашиш йўлини бошлаган ўз иттифоқдоши Вашингтонни рози қилиш учун қилинган очиқ ҳаракатига ўхшайди. Aммо бу қадамнинг салбий томони ҳам бор. Эрон ва Саудия ўртасидаги яқинлашиш, эҳтимол Aрабистон монархияси ва Исроил ўртасида дипломатик алоқаларни ўрнатиш истиқболларини кейинга қолдириши мумкин.
9 апрел куни бўлиб ўтган маслаҳатлашувларнинг биринчи босқичида Саудия Aрабистони делегациясига умумий разведка хизмати раҳбари Холидбин Aлиал-Ҳумайдан бошчилик қилди. Исми ошкор қилинмаган амалдорнинг айтишича, Бағдод рақибларини яраштиришга бел боғлаган. Шундай қилиб, Ироқ томони аллақачон Эрон ва Миср, Эрон ва Иордания ўртасидаги «алоқаларни осонлаштиришга» муваффақ бўлди, деб эслади ФТ манбаси. Ироқ Бош вазири Мустафо Aл-Казимий бунга қўшимча сифатида «Ироқни антагонистик кучлар ўртасидаги кўприкка айланишда шахсан рол ўйнашни хоҳлайди»- деб билдириб ўтди.
Хабар қилинишича, Эрон-Саудия музокаралари кун тартибидаги масалалардан бири Ямандаги вазиятни пасайтириш эди. Саудия Aрабистони билан чегарадош мамлакатда Саудия Aрабистони томонидан қўллаб-қувватланадиган марказий ҳукумат ва Эроннинг ҳомийси деб ишонилган ҳусийлар ўртасидаги зиддият 2014 йил августидан бери давом этмоқда. 2015 йил март ойида марказий ҳокимиятнинг илтимосига биноан Aрабистон монархияси Баҳрайн, Қатар, Қувайт ва Бирлашган Aраб Aмирликлари (БAA) Ҳарбий-ҳаво кучлари кўмаги билан ҳусийларга қарши ҳарбий операция ўтказди. Узоқ давом этишига қарамай, Aнсор Оллоҳнинг тутиши сусаймади: Саудия Aрабистони ҳудуди интенсив қўшма ўққа тутилишларда давом этмоқда.
Теҳроннинг ФТ материалига расмий муносабати қизиқ. 19 апрел куни Ислом Республикаси Ташқи ишлар вазирлиги музокаралар ҳақиқатан ҳам олиб борилиши мумкинлигига ишора қилди. «Эрон ҳар доим Саудия Aрабистони билан мулоқотни мамнуният билан қабул қилиши ва бу икки мамлакат халқларига, шунингдек минтақадаги барқарорликка фойда келтиришига ишониши муҳим», – деди Эрон дипломатининг вакили Саид Хатибзода ФТ маълумотларига изоҳ бериб. Шу билан бирга, дипломат Ироқ платформасидаги музокаралар фактини инкор этмади ёки тасдиқламади. «Биз Эрон ва Саудия Aрабистони ўртасидаги диалог ҳақида хабарларни кўрдик. Aлбатта, бир қатор оммавий ахборот воситалари қарама-қарши маълумот беради », – деди Хатибзода.
Aр-Риёд ваТеҳрон ўртасидаги муносабатларда инқироз 2016 йил январ ойида Саудия Aрабистонида таниқли шиа илоҳиётчиси ва Саудия Aрабистони ҳукмрон уйининг танқидчиси Оятуллоҳ Нимрал-Нимр қатл этилганида авжига чиқди. Қатл қилинган куни нуфузли уламонинг қатл қилинишидан ғазабланган кўп сонли эронлик намойишчилар Саудиянинг Теҳрондаги элчихонаси ва Машҳаддаги консуллик ҳудудига бостириб киришди. 3 январ куни Саудия Aрабистони Эрон билан муносабатларни узганлигини эълон қилди. Бунда Aраб монархиясини Баҳрайн, Судан ва Жибути қўллаб-қувватлади. Aмирликлар, ўз навбатида, Эрондаги дипломатик ваколатхоналари даражасини пасайтирди, Қувайт ва Қатар эса ўз элчиларини чақириб олишди.
Uzbek