Сешанба куни насронийлар ва мусулмонлар мамлакат сиёсатида динлараро бўлиниш кучайиб бораётгани учун Ливан саммитида йиғилишди.
30 июнь куни Ливанда, қочқинларни жойлаштириш вазири Солиҳ ал-Ғарибнинг икки ёрдамчиси ўлдирилганидан кейин инқироз авж олди. Ал-Ғариб Ливан Демократик Партиясининг аъзоси бўлиб, асосан насроний эркин ватанпарварлик ҳаракати (DFT) билан боғлиқ бўлган Друзе томонидан қўллаб-қувватланади. Бу ёрдамчилар, асосан, Друзелар жамоатчилиги томонидан қўллаб-қувватланадиган Прогрессив Социалистик Партия тарафдорлари томонидан МФФ раҳбари Гебран Бассилнинг Друзелар кўп яшайдиган ҳудудга ташрифига қарши норозилик намойишларидан кейин отиб ўлдирилган.
Бош вазир Саад Ҳаририй вазирлар кенгашининг йиғилишларини тўхтатиб, инқирозни тинч йўл билан ҳал қилиш масаласини муҳокама қилди.
Асосий масала, сони камайиб бораётган бўлса ҳам, барибир аҳамиятли бўлган насроний сиёсий вакиллик билан боғлиқ.
Сешанба куни Друзеда Дар ал-Муваҳҳидин томонидан ташкил этилган саммитда, «Ливандаги маънавий жамоалар орасида Таиф келишуви (1989 йил) асосида вужудга келган миллий бирлик Ливан ривожланишини асоси ва кафолати ҳисобланади. Биргаликда яшаш, айниқса тоғларда, Ливаннинг ғоялари ва миссиясини таҳқирлашдир”, деди.
Иштирокчилар «минтақа харитасини ўзгартиришга қаратилган лойиҳалар ва режалар билан кучайиб борадиган хавфларни енгиш учун кўпроқ хабардорлик ва миллий бирдамликни» оширишга чақиришди. Улар «барқарорлик ва иқтисодий тараққиётга» эришиш учун «мамлакат бошидан кечираётган сиёсий муаммоларга мос ва тезкор ечим топишни» ҳукуматнинг «шошилинч зарурати» борлигини таъкидлашди.
Сектанизм мавзусини провокацион ва ақидапараст сарлавҳалар остида кўтариш ва насронийларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш борасидаги уларнинг даъвоси барқарорликка путур етказадиган ва Ливанда унутмлган фуқаролар уруши муҳитини тиклайдиган Тоиф келишувига эришишга қаратилган. Тоифдан олдинги ҳолатга қайтиш, урушга қайтишни англатади.
Бош муфтий шайх Абдуллатиф Дуриан саммитда «инқирозларни миллий бирлик ва биргаликда яшаш қоидаларига мувофиқ ва Конститутция ва Тоифга риоя қилиш орқали ҳал қилиш» зарурлиги ҳақида гапирди.
Депутат Генри Хелу саммитда эришилган хулосалар «барча позициялар якдил ва инқироздан чиқиш йўл харитасини» англатади деди.
Валид Гайяд, Маронит католик патриархиясининг вакили: “Маънавий саммитнинг хулосалари етарли эмас; сиёсий амалдорлар ушбу суҳбатни миллий лавозимлардагиларга етказиши шарт … Ливан бир гуруҳ томонидан бошқарилмайди; мувозанат ва бир-бирини ҳурмат қилиш керак «, деди.
У инқирознинг ягона ечими учун «насронийлар аввалгидек барча нарсани қабул қилишлари ва ўз вазифаларидан воз кечишлари керакми?», деган саволни қўйди. «Штатлардаги баъзи лавозимларини солиштирганда мусулмонлар 90 фоиз билан насронийлар10 фоиздан ошмайди. Мавзу холисликни талаб қилади. Тўғри, муаммо узоқ вақтдан бери мавжуд, аммо яқинда у авжига чиқди ва хавфлар тобора кучайиб бормоқда», деди.
Собиқ вазир ва саммитда иштирок этган Холид Каббани шундай деди: «Саммитнинг ёпиқ мажлисидаги барча музокаралар ўзаро ҳушмуомалалик ва тушуниш кераклигини ҳамда ҳар ким инқирозни енгиб ўтишга интилиши кераклигини таъкидлади.
Uzbek