«Байден маъмурияти Силикон водийсидаги россиялик асосчилар томонидан қўллаб-қувватланадиган космик стартап Москванинг АҚШ технологиялари сирларига қўл очишига ёрдам бериши мумкинлигидан хавотирда», – деди Foregn Policy ташқи сиёсат ҳақида маълумот берган АҚШ расмийси.
Тижорат сунъий йўлдошларини орбиталар ўртасида хусусий сувга асосланган ҳаракатлантирувчи тизим ёрдамида олиб ўтишда ёрдам берадиган «Momentus» космик кемасига бизнесни кенгайтириш учун катта фойда сифатида қаралмоқда. Бу Uber ва FedEx билан космосда таққослашни талаб қилади.
«Байден маъмурияти тобора Россия ва Хитой билан технология пойгасига кириб бораяпти», дейилади мақолада.
Нозик текширувни муҳокама қилишда исмини ошкор қилмаслик шарти билан гапирган АҚШ расмийсининг айтишича, давлат идоралари, «Momentus» космик кемасидаги сув-плазма ҳаракатлантирувчи тизимидан хавотирда. Сабаби бу сунъий йўлдошларни космосда камроқ аниқланадиган қилиб қўйиши мумкин. Шунингдек, расмий Америка Қўшма Штатлари Мудофаа вазирлиги ўтган йили орбитада бўлган бошқа сунъий йўлдошларни йўқ қилиш учун ишлатилиши мумкин бўлган технологияларни синовдан ўтказишни бошлаганини ҳам айтиб ўтди.
Нашрнинг таъкидлашича, чоршанба куни чет элда яшовчи руслар Михаил Кокорич томонидан асос солинган «Momentus» компанияси АҚШ ҳукумати томонидан тўсиб бўлмайдиган тескари бирлашиш йўли билан жамоатчиликка очиқ бўлиши мумкинлигини аниқлаш учун овоз бериши керак эди.
«Бирлашиш Байден маъмурияти тўхташга тайёр бўлмаган тарзда хорижий компаниялар ва душман капиталнинг АҚШ миллий хавфсизлик секторига кириб келаётганлигининг яна бир белгиси бўлиши мумкин. » Momentus» сунъий йўлдош лойиҳаси ҳали ҳам АҚШ қонунларини бузмаган бўлса-да, ҳукумат ичидаги Россия ва Хитой ўзларининг технологияларини сотиб олиш ҳамда кенгайтириш учун АҚШ тадқиқотлари ва ривожланиш пулларидан фойдаланган ҳолда тобора ортиб бораётганидан қўрқишади. АҚШ расмийси бу вазиятни кишан билан таққослади, чунки Висиготларни ишга тушириш учун Рим эшиклари очиқ эди-да», дея нашрга муносабат билдирди.
«Компаниянинг Россияда келиб чиқиши билан боғлиқ миллий хавфсизлик муаммолари саноат шерикларини ўйлашга ундади. Апрел ойида Lockheed Martin Momentusни Ойни қидириш бўйича технологияларни ишлаб чиқиш бўйича НАСА шартномасидан чиқариб ташлади. Кокоричнинг кетиши компания январь ойида чет элларга эгалик қилишидан хавотирда эканлиги, Momentusга АҚШнинг чет эл фуқаролари билан махфий технологияларни баҳам кўришига имкон бермайдиган оғир АҚШ экспорт назоратини четлаб ўтишига ёрдам бериши мумкин.Ўзининг баёнотида Momentus президенти Фред Кеннеди компаниянинг мақсади «беғубор бўлиш» ва Калифорниялик фирма АҚШ ҳукуматининг ўз фаолияти билан боғлиқ ҳар қандай ташвишларини ҳал қилишга ҳаракат қилади.
Аммо Foregn Policy билан суҳбатлашган мансабдор шахслар ва саноат манбалари ҳанузгача фирманинг Россия пулларидан бутунлай маҳрум бўлишига шубҳа қилишмоқда. АҚШ вакили иш юзасидан маълумот бериб, компания ҳозирда хорижий капитал томонидан молиялаштирилаётганини айтди. Бу масъулияти чекланган жамиятлар орқали емирилмоқда.
«Саноатга бир оз хорижий пуллар тушаётгани сабабли, охирги манфаатдор томонлар кимлигини аниқлаш учун уч-тўрт қатламни пиёздан тозалаш керак. Мен уларни тозаланганига ишонмайман ва тозаланаган пиёзни ҳиди тарқалиши учун вақт керак бўлади»,деб қўшимча қилди космик соҳадаги манба. Кимдир ундан қасос олишидан қўрқиб, исмини ошкор этишликни хоҳлмади.
Мақолада келтирилишича, «Momentus» компанияси кўпроқ қизиқиш уйғотмоқда. Ўтган йили CNBC телеканали 2017 йилда ташкил этилган Momentus деярли 50 миллион долларлик сармояни жалб қилганлиги ҳақида хабар берган эди. Баъзи ҳисоб-китобларга кўра, ҳозирда бу 1,2 миллиард доллардан ошган.
«АҚШ бозорида душман капиталининг пайдо бўлиши мумкин бўлган комбинация, Россия ва Хитой космик қурол соҳасида янада ривожланишга интилаётгани АҚШ расмийларини янада ташвишга солмоқда. АҚШ космик кучлари, янги пайдо бўлган Пентагон космик хизмати, Россиянинг космик қурол тизимларини синовдан ўтказиш борасидаги ҳаракатларидан тобора кўпроқ хавотирда», деди космик соҳадаги манба.
Uzbek