Хитой Янги Зеландияни парламенти Шинжонда (Шарқий Туркистон) мусулмон уйғурларга қарши «инсон ҳуқуқларининг қаттиқ бузилиши» содир этилишини эълон қилганидан кейин танқид қилди.
Ушбу ҳаракат Хитойнинг ички ишларига қўпол равишда аралашишга ва халқаро ҳуқуқ ва халқаро муносабатларни тартибга солувчи асосий меъёрларга зиддир ва Хитой томони бундай ҳаракатлардан афсусланади ва қатъиян қарши чиқади», дейилади Хитойнинг Веллингтондаги элчихонаси ўз веб-сайтидаги баёнотида.
Янги Зеландия сўнгги йилларда ўзининг энг йирик савдо ҳамкори бўлган Хитойни хафа қилмасликка ҳаракат қилди. Ушбу позицияни сақлаб қолиш қийинлашмоқда, чунки Хитой ва Янги Зеландиянинг энг яқин иттифоқчиси бўлган Aвстралия ўртасидаги можаро авж олиб бормоқда. Хитой пайшанба куни Aвстралия билан расмий иқтисодий мулоқотни тўхтатиб, австралия долларининг пасайишига олиб келишини айтди.
Бош вазир Жасинда Aрдерн шу ҳафта бошида Янги Зеландиянинг Хитой билан ораларини яраштириш қийинлашаётганини айтди.
Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг баҳолашига кўра, Хитой ғарбий Шинжон (Шарқий Туркистон) минтақасида 1 миллиондан юқори этник озчиликларни, шу жумладан мусулмон уйғурларни ҳибсга олган. AҚШ ва бир нечта Ғарб мамлакатларидаги ҳуқуқ ҳимоячилари Хитойнинг у ердаги ҳаракатлари геноцидга тенг эканлигини айтишди. Пекин терроризмга қарши курашаётгани, катталарга иқтисодий имкониятлар ва болаларга таълим беришини айтиб келмоқда.
Чоршанба куни бўлиб ўтган мунозарадан сўнг барча депутатлар томонидан келишиб олинган Хитойнинг Шинжондаги (Шарқий Туркистон) ҳаракатлари тўғрисидаги парламент таклифида Янги Зеландия ҳукумати ушбу қонунбузарликларга чек қўйиш учун халқаро ҳуқуқнинг барча тегишли ҳужжатлари билан ишлашни талаб қилади.
Либералист ACТ партияси томонидан илгари сурилган ҳаракат Aрдерннинг бошқарувчи Лейбористлар партиясини маъқуллаш учун хавф остида қолди, деди ACТ етакчиси ўринбосари Брук ван Велден.
Дастлабки версияси парламентни Шинжонда (Шарқий Туркистон) озчиликлар инсониятга қарши геноцид ва жиноятлар содир этаётганини тан олишга чақирди, дейди ван Велден.
«Буюк Британия парламентида геноцид ҳақида мунозара бўлиб ўтди», деди у. «Бу ерда Янги Зеландияда вето ҳуқуқига эга бўлган бошқа партиялар, агар геноцид ҳақида сўз юритилса, ушбу баҳснинг давом этишига йўл қўймайди.»
Aрдерн бунга жавобан ушбу таклиф бутун парламент томонидан қўллаб-қувватланганидан мамнунлигини айтди.
«Мен мамнунман, бошқа кўплаб давлатлардан фарқли ўлароқ, бу ерда ҳаракатлардан тийилганлар. Хусусан ҳукумат партиялари ёқлаб овоз бермаган, бизда кучли ва тушунарли бўлган баёнот бор», деди у журналистларга берган интервьюсида.
Uzbek