Президент Трамп якшанба куни Шимолий ва Жанубий Кореа ўртасидаги қуролсизлантирилган ҳудудда учрашди ва Шимолий Кореяга ҳам қисқача ташриф буюрди. Шу билан АҚШ президентилари орасида Шимолий Кореяга ташриф буюрган биринчи Президент бўлди, дея хабар бермоқда The Washington Post.
Икки давлат президентлари ўртасидаги музокаралар 53 дақиқа давом этди ва «агар Шимолий Кореянинг ядровий дастурларга оид музокаралар амалга ошса, биз ҳам ривожлантириш учун жамоа тузишга қўшиламиз», деб айтиб ўтди Трамп.
“Тезлик мақсад эмас, биз чиндан ҳам кенг қамровли ва яхши келишувни кўришни истаймиз”, даб таъкидлаб ўтди музокарадан кейин Трамп. “Ҳеч ким билмайди бунинг қандай якун топишини, аммо бу хақиқаттан ҳам ажойиб кун бўлди, бугун жуда оламшумул ва жуда тарихий кун бўлди”.
“Агар бирор жуда муҳим нарса (келажакда яратилса) пайдо бўлса, бу унданда тарихий бўлади. Жуда катта нарсалар жуда мураккаб бўлади, аммо одамлар ўйлаганчалик мураккаб эмас”, дея қўшимча қилди Трамп.
Трамп Ханойда бўлиб ўтган иккинчи саммитдан 4 ой ўтгач Ким билан учрашди. Трамп Саммит муваффаққиятли бўлганлигини, чунки Шимолий Кореа раҳбари билан унинг муносабатлари анча чуқурлашган (яхшиланган) хақида айтган.
Тарихга бу якшанба куни маҳаллий вақт билан 3:45 да мухрланди, Трамп ва Ким иккита Кореяни ажратиб турувчи чегарага боришди ва ўзаро қўлларини сиқиб қўйишди. Ким Трампни Шимолий Кореяга таклиф қилди. Улар бир қанча вақтдан сўнг биргаликда Жанубий Кореяга қайтиб кетишди.
“Сизни кўрганимдан хурсандман. Мен сизни бу ерда кўришни ҳеч ҳам кутмагандим”, – деди Ким.
Кимнинг таъкидлашича бу учрашув жуда муҳим эди. “Биз ўтган нохуш вақтларни тугатишни ва янги келажакни яратишни хоҳлаймиз, шу мақсадда бу жуда дадил ва сезиларли қадам бўлди. Тинчликнинг бу кўриниши кечаги кун бугунги кундан фарқли булишини исботлади”, дея таъкидлади.
Трамп Шимолий Кореяга ташриф буюриш “мен учун шараф” деб таъкидлади.
“Хақиқаттан ҳам буюк ва улкан ишлар содир бўлмоқда. Биз учрашдик ва бир- биримизга фикрларимиз ёқди ва бу жуда муҳим эди”, деб айтиб ўтди. “
Кейин иккаласи биргаликда Жанубий Корея раҳбари Мун Жэин билан учрашди, чегаранинг жанубий қисмидаги Inter-Korean House of Freedom (озодлик уйи)да музокараларни олиб боришга қарор қилишди.
Махсус музокаралар бошланишидан олдин, Ким яна бир бор музокараларнинг муҳим эканлигини таъкидлаб ўтди. “Мени умид қиламанки, бу одамлар кутмаган яхши янгилик ва нарсаларга асос бўлади” деб айтди.
“Бизнинг буюк муносабатимиз бундан буён амалга оширилиши керак бўлган вазифалардаги қийинчиликларни ва тўсиқларни бартараф этиш учун сехрли кучни таъминлайди”, дея қўшимча қилди.
Бироз аввалроқ, Трамп Ким хақида илиқ фикрлар айтиб ўтганди. «Биз жуда яхши муносабатларни ривожлантирдик ва биз бир-биримизни жуда яхши тушунамиз. Менимча, у мени тушунади ва мен ҳам эҳтимол уни яхши тушунаман ва бу жуда яхши нарсаларга олиб келади», деб айтган.
Кейинчалик Трамп икки томон вакилларига икки уч хафта ичида иш бошлаш учун АҚШ жамоаси билан Давлат Котиби Майк Помпео эгидаси остида АҚШ элчиси Стивен Бигунун бошчилигида гурух тайинланишини айтиб ўтди. “Улар жараённи бошлашади ва биз нима содир бўлишини кўрамиз” деди у.
Жанубий Корея президенти Мун Жэин бу йиғилишни Корея ярим оролидаги тинчлик жараёнида тарихий воқеа деб атади.
«Бугунги учрашувда Корея ярим оролининг тўлиқ ядровийлашувга қарши ва доимий тинчлик ўрнатиш жараёнидаги катта тўсиқни енгиб ўтди», деди у. “Бу дунёга ва 80 миллион Жанубий ва Шимолий Кореяга катта умид берди”, дея қўшимча қилди.
Трамп Ким билан расмий учрашуви шанба куни Япониянинг Осака шаҳрида бўлиб ўтган G- 20 саммитида эрталаб эълон қилган эди.
Шимолий Корея мулозимлари бу учрашвни “ажойиб” дея такидлаб ўтди.
Ваҳоланки, бу ойда иккаласи ўртасидаги ёзишмаларда учрашув 24 соат ичида бўлиб ўтиш билан боғлиқ савол очиқлигича қолаётган эди. Аммо Трамп бу ғоя шунчаки шанба куни келганини айтди.
“Кеча мен ўйлаб қолдим, мен шу ердаман, кўриша олмизми ёки йўқ, биз Ким Чен Инга салом деб қоламиз” деди Трамп. «Мен шундай дедим ва у қайтиб келди ва мен буни бошидан хоҳлаган эдим ва бу амалга ошди”, дея қўшимча қилди.
Мун Трамп-Ким учрашувидан кейин давлатлар чегарасида Кимни кутиб олди, аммо уларнинг расмий музокаралари бўлмади. Фақат ўтган хафта Шимолий Корея Ташқи ишлар вазирлиги Сеул воситачи бўлишни хоҳламаётганини айтишган эди ва Жанубий Корея “ўз бизнесини ўз уйида“ қилишини таъкидлашган эди.
Якшанба кунги оммавий ахборот воситаларига берган интервьюсида Трамп Корея ярим оролида юз берган тинчлик сулҳини қайта-қайта такрорлаб, агар у президент этиб сайланмаса, минтақа урушга ботиб кетишини айтди.
“Биз икки ярим йил олдин бундан жуда фарқли томонда эдик” деди у, қўшимчасига ортиқча гап гапиришни “хақорат” деб топди. “Кетдик, охири нима содир бўларкан, аммо биз буни яхши уддалаябмиз”, деди.
DMZда у яна оммавий ахборот воситаларига қарат зарба берди, айтишча бу жой жуда хавфли, аммо Сингапурдаги Ким билан унинг биринчи саммитидан буён кам бўлди.
“мен буни матбуот учун айтмайман. Улар бунинг учун ҳеч қандай миннатдорчилик олишмайди” деди у.
«Бизни Сингапурдаги учрашувимиз олдидан бу ерда катта низо келиб чиққан эди. Бизнинг биринчи саммитимиздан кейин ҳамма хавфлар йўқолди», деди у.
Трамп аввалроқ айтиб ўтганидек Шимолий Корея Ядровий тажрибаларни тўхтатди ва икки давлат ўртасидаги зиддиятлар юмшади, аммо у Кореяни баллестик ракета синовларини тўхтататганини ва Корея урушида ўлдирилган АҚШ хизматчиларининг орқага қайтарилаётганини тасдиқлади.
Хақиқаттан ҳам Шимолий Корея Ханои Саммитидан буён қисқа баллистик ракета синовларини ўтказмоқда.
Танқидчиларнинг айтишича, Трамп президентлик даврининг дастлабки ойлариданоқ кучли зиддиятларга учраган. Аммо хозирги кунга қадар… .
“бошида мен ва Ким Чен Ин ўртасида бир қанча адоват бор эди. Бир нарса юз бердики, бу нарса хаммасига нуқта қўйди ва тўсатдан барчаси ўз ўрнига тушиб кетди”, деди Трамп.
Uzbek