Россия Федерацияси Меҳнат вазирлиги келгуси йилда яшаш минимумини атиги 2,5 фоизга оширишни таклиф қилмоқда, бу аниқ озиқ-овқат нархлари кўтарилишини билдиради. Яшаш минимумини паст баҳолашнинг расмий сабаби бу янги ҳисоблаш услубига ўтишдир.
НГ экспертлари Россиянинг ҳақиқий шароитида яшаш учун нафақани ҳисоблашнинг янги, назарий жиҳатдан янада илғор усули Россиядаги камбағаллар учун етарли кўрсаткич бўлиши мумкин эмас деб ҳисоблашади.
2022 йилда энг кам иш ҳақи Россияда 297 рублга ўсади ва дастлабки ҳисоб-китобларга кўра, 11,950 рублни ташкил этади. Бу Россия Федерацияси Меҳнат вазирлигида ҳисоблаб чиқилган. Бу Мамлакатда инфляция аллақачон 6 фоизга ўсганига қарамай Марказий банкнинг прогнозларини ҳисобга олган ҳолда йил охирига қадар 4 фоиздан юқори бўлади.
Яшаш минимуми, ижтимоий шартнома, уч ёшга тўлмаган болага ойлик нафақа, уч ёшдан етти ёшгача бўлган болалар учун тўловлар, масалан, қўллаб-қувватлаш чоралари ва давлат ижтимоий ёрдамини кўрсатишда фуқароларнинг эҳтиёжларини баҳолаш учун ишлатилади.
2021 йилдан бошлаб, яшаш даражаси энг аввалги каби тўртдан бирига эмас, балки дарҳол бир йилга белгиланади. Бундан ташқари, агар илгари унинг қиймати истеъмол саватига киритилган маҳсулотлар таннархини ҳисоблаш асосида аниқланган бўлса, энди бу мамлакатдаги аҳоли жон бошига тўғри келадиган даромадга боғлиқ.
Шу билан бирга, нафақалар ва тўловлар миқдорини ҳисоблашда минтақавий яшаш минимумидан фойдаланилади.
Жорий йил бошидан бери яшаш минимуми аҳоли жон бошига ўртача даромаднинг 44,2% (бу мамлакат аҳолисининг ярми кўп ёки озроқ даромадга эга бўлган миқдор) сифатида белгиланди.
Росстат маълумотларига кўра, 2020 йилда ўртача даромад 27 минг рублни, 2022 йил учун доимий даромад эса 11,9 минг рублни ташкил этди.
Ўтган йилнинг кузида, энг кам иш ҳақини белгилашда ҳам қўлланиладиган янги методологияни муҳокама қилаётганда (энг кам иш ҳақи, лекин у эрда у ўртача иш ҳақининг 42 фоизини ташкил қилади), Меҳнат вазирлиги, айниқса, энг кам иш ҳақини белгилайдиган вазиятни яратишини таъкидлади.
2021 йилдан бошлаб энг кам иш ҳақи ва тирикчилик даражаси узилиб ташланади ва энг кам иш ҳақи меҳнатга лаёқатли аҳолининг яшаш минимумидан бироз юқорироқ бўлади, деди Меҳнат вазирлиги раҳбари Антон Котяков.
Эслатиб ўтамиз, 2021 йилда меҳнатга лаёқатли аҳоли учун яшаш минимуми 12702 рубл, болалар учун 11 303 рубл, нафақахўрлар учун 10 022 рубл миқдорида белгиланган эди. Вазирлар Маҳкамаси хабар қилганидек, 2021 йил учун Бош вазирнинг умумий ўсиши 2020 йилнинг тўртинчи чорагига нисбатан 3,7 фоизни ташкил қилади. Келгуси йилнинг 1 январидан бошлаб меҳнатга лаёқатли аҳолининг яшаш учун нафақаси 13.026 рубл, болалар учун – 11592 рубл, нафақахўрлар учун – 10.277 рублни ташкил этади.
«Сўнгги 10 йил ичида яшаш минимумини ҳисоблаш методологиясининг изчил таназзулга учраши давом этмоқда. Вектор аниқ: нормативдан, энг кам истеъмол савати орқали яшаш минимуми қиймати белгиланадиган бўлса, статистикага, бу аслида ўта виртуал қийматга тенг.
Биринчидан, 2012 йилда улар тўлиқ таркибли учта таркибли минимал истеъмол саватини (озиқ-овқат, ноозиқ-овқат маҳсулотлари ва пуллик хизматлар) ҳисоблашдан бир тузилишга эга бўлган, фақат озиқ-овқат саватига ўтдилар ва бу йилдан бошлаб улар яшаш нархини бошқа статистик қийматга – ўртача иш ҳақига боғлашди», деди Демография, миграция ва ҳудудларни ривожлантириш институти кузатув кенгаши раиси Юрий Крупнов.
Шу билан бирга, яшаш минимумининг ҳақиқий ҳажми ҳақиқатни акс эттирмаслиги аниқ, чунки академик фан томонидан таклиф қилинган усуллар мамлакатда яшаш минимумини камида 3,2 баравар ошириш зарурлигини кўрсатади.
2022 йилда яшаш қиймати 2,5 фоизга ўсади, йиллик инфляция эса 5 фоиздан кам бўлиши прогноз қилинмоқда, деди вазирлик. Шу билан бирга, янги методологияни қўллаш энг кам иш ҳақининг 6,4 фоизга ўсишига олиб келди, бу инфляция даражасидан юқори ва меҳнатга лаёқатли аҳолининг яшаш минимумидан юқори.
2021 йилда болани кутаётган аёлларга тўловлар, 3 ёшдан 7 ёшгача бўлган болалар учун нафақаларни фарқлаш, 8 ёшдан 17 ёшгача бўлган болалар учун ёлғиз ота-оналарга тўловлар жорий этилди ва ижтимоий шартнома механизми бутун мамлакат бўйлаб кенгайтирилди.
«Шундай қилиб, аҳоли даромадлари нафақат яшаш минимумининг ўсиши ҳисобига, балки қўллаб-қувватлаш чоралари қамровининг кенгайиши ҳисобига ҳам ўсиб боради.
Бу, ўз навбатида, яшаш учун зарур бўлган энг кам яшаш даражасининг янада ўсишига замин яратади. келгуси даврлар. Ўтган йили шунга ўхшаш эффектни кўрдик.
2020 йилда Росстат маълумотларига кўра ўртача даромад 27 036 рублни ташкил этди, бу аҳоли даромадларини қўллаб-қувватлаш бўйича қўшимча чора-тадбирлар туфайли прогноз кўрсаткичларидан 1,6 фоизга ошди – ўтган йили кам таъминланган оилалар учун болалар учун нафақа тўлаш муддати 1,5 ёшдан 3 ёшгача ўсди, шунингдек, 3 ёшдан 7 ёшгача бўлган болалар учун нафақа жорий этилди», дея қўшимча қилди Меҳнат вазирлиги.
Uzbek