Путин Россияни феодализмга олиб келди. Агар илгари мамлакатда тоталитар тизимда эмас, балки энг яхши тизимда бўлган, аммо барибир қудратли илм-фан, технология, саноат мавжуд бўлса, улар космосни ўзлаштирган бўлса, энди мақтанадиган ҳеч нарса йўқ, биз аҳмоқона ҳолда нефт игнасига ўтирдик ва агар шундай бўлса табиий бойликлар учун эмас, балки турмуш даражаси жиҳатидан қўшни МДҲ мамлакатларида яшаган бўлар эдик. Белоруссия, Молдова, Ўзбекистон ва бошқалар даражасида. Ва технология нуқтаи назаридан биз ҳозир улардан ҳеч қандай фарқ қилмаймиз.
Путин феодализми – бу даҳшатли коррупция, қашшоқлик, ижтимоий табақаланиш, инновациялар ва илғор технологиялар етишмаслиги билан Африка мамлакатлари ҳаёти ҳамда ривожланиш даражаси билан бир хил. У ўтмишга назар ташлайдиган одам. Шунинг учун, хавфсизлик кучларидан бошқа ҳеч нарса ривожланмайди. Илм бузилди, саноат вайрон бўлди, тиббиёт оптималлаштирилди. Мамлакатда инновацион ва илғор технологиялар мавжуд эмас. Уларнинг саноати ривожланмаяпти ва етакчи Ғарб мамлакатларидан ҳеч ким «Путиннинг Россияси»га сармоя киритмоқчи эмас. Фақатгина йирик корпорациялар семирмоқда, кичик ва ўрта бизнесни бўғиб қўйишмоқда.
Парадокс шундаки, биз Совет Иттифоқи қулаганидан кейин яхшироқ яшаймиз деб ўйлаган эдик, аммо кўпчилик 19-аср даражасида ҳам техника, илм-фан нуқтаи назаридан моддий жиҳатдан ёмонроқ яшай бошладилар. 19-асрда Россия космосни ўрганиб, бошқалардан олдинда, олимлари эса физика ва математикада Нобел мукофоти совриндорлари эди. Масалан Лев Ландау, Пётр Капитса, Андрей Сахаров, Игор Курчатов Нобел мукофотини олган.
Энди нима? Бўшлиқ! Ғурурланадиган нарса йўқ, чунки мамлакатда ютуқлар йўқ, ривожланиш ўрнига барча соҳаларда регресс мавжуд. Энг муҳим шахс монарх бўлган ва унинг вассаллари боқиш учун экилган мамлакат, феодализмда яшайди.
Феодализм нима? Айнан ўшанда жамият аслида иерархик табақаларга бўлинган: дворянлар, қуллар ва бошқалар. Монарх ўз вассалларига боқиш учун ер ва тоғ-кон қазиш, молия бошқаруви учун имтиёзлар беради. Феодализм остидаги аҳоли соф солиқларнинг манбаи ҳисобланади. Россия Бош вазири Медведев айтганидек: «Россия иқтисодий ривожланишининг асоси солиқ йиғишдир».
Илмий-техник тараққиёт эмас, юқори технологиялар эмас, инсон тараққиёти эмас – яъни солиқ йиғиш. Соф феодал платформаси. Ўрта асрларда герцоглар ва графлар ўз ҳудудларида аҳоли ва ҳунармандчиликдан озиқланиб турар эдилар. Улар учун солиқларни йиғиш жуда муҳим эди, шунда сиз ов қилиш, ритсар турнирлари ва бошқа даражадаги муносиб нарсалар билан хурсанд бўлишингиз мумкин. Бугун бизда ҳам шундай эмасми?
Фақатгина монархга яқинлик даражаси баҳоланади ва сиз ҳукуматга қанчалик яқин бўлсангиз, сизга кўпроқ ер берилади.
Феодал давлатидаги марказлар қуллардан солиқ йиғиб, уларни юқори графга, герцогга ўтказади. Кейин пул давлат хазинаси бўлган хазинада шоҳга тушади.
Россия Федерациясининг бюджети фуқароларга тегишли эмас, балки маълум бир судга тегишли бўлиб, у уни орқага буриб, ўзларидан ажойиб мукофотларни тўлайди – касса орқали ҳам, ўтмишда ҳам.90-йилларда қип-қизил курткаларни ким кийган?
Мана шу борада оддий савол: Путиннинг матбуот котиби, Россия Федерациясида энг кўп маош оладиган мансабдор бўлмаган Песков миллиард рублга баҳоланадиган уйни қаердан олди? Бу пулни қаердан олдингиз? Жавоби ухалқдан олди. Феодал бўлмаган жамиятда бундай факт ғазаб бўронини келтириб чиқарган бўлар эди.
Замонавий Россияда феодал лорд бўлиш осон ва ёқимли. Сизнинг ҳудудингизда сиз шоҳсиз ва ҳамма сизга бўйсунади: феодал судялар, прокурорлар, амалдорлар, тадбиркорлар, маҳаллий газеталар ва телевидение.
Аммо умуман олганда, замонавий дунёда ҳали ҳам яшаб келаётган давлат учун бу деградация ва регрессия. Дунё рейтинглари поғонасидан тобора пастга тушиб бораётган Россиянинг сиёсати ва иқтисодиётида айнан шу нарсани кўрмоқдамиз. Шу билан бирга, ҳукмрон феодалларнинг давлатлари фақат ўсиб бормоқда – яна барча дунё ҳисоботларига қараганда тезроқ.