Нега Хитой Пелосининг сафаридан ғазабланди.

0
681
Фото: Associated Press/Ненси Пелоси 1991 йилда Пекин майдонидаги Тянанмен майдонидаги намойишлар пайтида ҳалок бўлган талабалар хотирасига бағишланган плакатни ушлаб турибди.

Хитой қирғоқларидан 80 мил (128.72 км ) узоқликда жойлашган 23 миллион аҳолиси бўлган Тайван ороли узоқ вақтдан бери Вашингтон ва Пекин ўртасида кескинлик нуқтаси бўлиб келган. Айни пайтда, спикер Ненси Пелосининг ташрифи билан бу кескинликлар янги чўққига чиқди.

Пелоси хоним, 1997 йилда спикер бўлган Ньют Гингричдан кейин оролга ташриф буюрган АҚШнинг энг юқори мартабали амалдори ҳисобланади. Пекин Пелоси хонимнинг бу сафарига кескин норозилик билдирди.

Хитой ўзини ўзи бошқарадиган демкоратик орол бўлган Тайванни ўз ҳудуди деб даъво қилиб келади ва агар керак бўлса, уни куч билан қайтариб олишдан тоймаслигини айтиб келади. Ўтган пайшанба куни Президент Байден билан телефон суҳбатида Хитой раҳбари Си Цзинпин Қўшма Штатларни баҳсга аралашишдан қаттиқ огоҳлантирди.

Қуйида Тайван ва Пелоси хонимнинг ташрифи билан боғлиқ масалани кўриб чиқамиз.

Хитой раҳбари узоқ вақтдан бери Тайванга кўз тиккан.

Жаноб Си Тайванни Хитой билан бирлаштиришни ўз ҳукмронлигининг асосий мақсади сифатида кўришини ўзидан олдинги раҳбарларга қараганда аниқроқ айтди.

Жаноб Си кузда Коммунистик партия қурултойида мисли кўрилмаган учинчи муддатга раҳбар сифатида тасдиқланиши кутилмоқда. Ушбу учрашувдан олдин, жаноб Си, айниқса, Тайван масаласида мамлакати ичида ва ташқарисида ўз кучи билан боғлиқ имиджини яратишга интилмоқда.

Тайван АҚШХитой муносабатларидаги энг катта ёнғин чиқиши мумкин бўлган нуқтадир.

Хитойнинг Тайван яқинидаги ҳаво ва денгиз босқинлари сўнгги бир неча йил ичида янада тажовузкор бўлиб, бу можаро хавфини оширди.

Июнь ойида Пекин ташқи ишлар вазирлиги Хитой Тайван бўғози устидан юрисдикцияга эга эканлигини ва уни халқаро сув йўли сифатида кўриб чиқиш мумкин эмаслигини айтганидан сўнг, Пекин ставкаларини оширди. Ўтган йили эса, Хитой ҳарбий самолётлари Тайван яқинидаги ҳаво бўшлиғини тобора кўпроқ текшириб, Тайван қирувчисамолётларини ҳавога кўтаришга мажбур қилишди.

Тайван – Вашингтон учун сиёсий мина майдони.

Пелоси хонимнинг ташрифи жаноб Байденни ноқулай аҳволга солиб қўйди. У ва унинг ходимлари спикерни АҚШ ҳукуматининг алоҳида, аммо тенг ҳуқуқли давлат бошқарув раҳбари сифатида исталган жойга бориш ҳуқуқига эга эканлигини таъкидламоқда.

Жаноб Байден эса, спикерни қаерга бориши мумкинлиги ҳақида кўрсатма берадиган диктатор сифатида кўришларини истамайди. У сафарнинг мақсадга мувофиқлигига шубҳа қилишини айтди.

Пелоси хонимда Хитойнинг кўзига чўп тиқиш борасида тажрибаси бор.

Спикер узоқ вақтдан бери Хитойни танқид қилиб келади. Пекинда унга душманлик билан муносабатда бўлишади.

Калифорниялик икки муддат конгрессмени бўлган Пелоси хоним 1991 йилда, Хитой қўшинлари Тянанмен майдонида намойишга чиққан талабаларни ўққа тутиб, юзлаб, балки минглаб одамларни ўлдирганидан икки йил ўтиб Пекинга ташриф буюрган эди. Конгрессдаги бир нечта ҳамкасблари билан мухбирларнинг кичик гуруҳи ҳамроҳлигида Пелоси хоним майдонга ҳалок бўлган талабалар хотирасига бағишлаб плакат кўтариб чиқади.

Пелоси хоним Далай Лама ва тибетликлар ҳуқуқларининг ашаддий тарафдори ҳисобланади. 2015 йилда Хитой ҳукуматининг расмий рухсати билан Пелоси хоним одатда хорижий расмийлар ва журналистлар учун ёпиқ бўлган Тибет пойтахти Лхасага қатъий назорат остида ташриф буюрган эди.

Джейн Перлез

Манба

Матнда хатоликни кўрсангиз, уни белгилаб Ctrl+Enter ни босинг.

Фикр матни

Илтимос, изоҳингизни киритинг!
Илтимос, исмингизни бу ерга киритинг