Шанба куни Хиросимада қўнғироқлар овози жаранглади. Бундан 77 йил аввал, биринчи атом бомбаси бу давлатни вайронага айлантирганди. Айнан, шу сабабдан, БМТ бош котиби ва яна бир қанча расмийлар Хиросимада бўлиб, янги атомлар пойгаси бўлиши мумкинлигидан дунёни огоҳлантирди.
Февраль ойида Россия Украинага бостириб кирди. 24 февралдан кўп ўтмай Россия президенти Владимир Путин ядровий зарба эҳтимолини оширди. Можаро Украина атом станциялари хавфсизлиги борасидаги ҳавотирларни ҳам кучайтирди.
БМТ Бош котиби Антонио Гутерриш 1945 йил охиригача 140 минг киши ҳалок бўлган кун муносабати билан шаҳар марказидаги Тинчлик боғига йиғилган минглаб одамларга қўшилиб, қурбонларни хотирлади. БМТ Бош котиби йиллик маросимда иккинчи марта иштирок этиши.
“Ядро қуроллари бемаъниликдир. Бу ҳеч қандай хавфсизликни кафолатламайди, аксинча фақат ўлим ва ҳалокатга олиб боради”, — деди Гутерриш.
Гутерриш Украинага бостириб киришини “махсус ҳарбий операция” деб атаган Россия ҳақида тўғридан-тўғри тилга олишдан қочди.
Хиросима мэри Казуми Матсуи бу йил Россия элчисини маросимга таклиф қилмади.
“Украинага бостириб кириб, ўз халқининг ҳаёти ва мулкини ҳимоя қилиш учун танланган Россия етакчиси улардан уруш қуроли сифатида фойдаланмоқда, бошқа давлатдаги тинч аҳоли ҳаёти ва тирикчилигидан маҳрум бўлмоқда”, – деди Матсуи. «Дунё ядровий муносабатларга боғлиқ деган тушунча кучайиб бормоқда», – дея қўшимча қилди Матсуи.
“Тажрибамиздан келиб чиққан ҳолда, шуни айтишимиз мумкинки, бу ядро қуролидан холи дунё тинчлигига хиёнат қилади.»
1945 йил 6 август куни эрталаб соат 8:15 да Американинг Б-29 Энола Гай ҳарбий самолёти “Кичик бола” лақабли бомбани ташлади ва 350 мингга яқин аҳоли истиқомат қиладиган шаҳарни қириб ташлади.
Кейинчалик, минглаб одамлар радиация билан боғлиқ жароҳатлар ва касалликлардан вафот этди. Шанба куни шиддатли ёз ўз ҳукмини айтишига қарамасдан, Тинчлик қўнғироғи янгради ва оломон, жумладан Хиросима Бош вазири Фумио Кисида айнан бомба портлаган вақтда бир лаҳзалик сукут сақлашди.
Жорий йилнинг бошида бешта ядровий давлат қўшма баёнот билан чиқди.
“Ядро урушида ғалаба қозониб бўлмайди ва ҳеч қачон олиб борилиши керак эмас”, деб қўшимча қилди Матсуи.
“Нега улар ваъдаларини бажаришга ҳаракат қилмайдилар? Нега улар ҳатто ядро қуролидан фойдаланишга ишора қилиб одамларни «қўрқитишга» урунишади?»
Пайшанба куни Россиянинг Япониядаги элчиси Михаил Галузин боғдаги ёдгорлик тошига гул қўйди ва журналистларга унинг мамлакати ҳеч қачон ядро қуролидан фойдаланмаслигини маълум қилди. Келаси йилги G-7 саммитига мезбонлик қилиш учун Хиросимани танлаган Кишида дунёни ядровий қуроллардан воз кечишга чақирди.
Хиросимадаги фалокатдан сўнг 9 август куни америкалик ҳарбийлар Нагасакини атом бомбаси билан бомбардимон қилишди ва бир сонияда 75 000 дан ортиқ одам ҳалок бўлди. Олти кундан кейин Япония таслим бўлиб, Иккинчи Жаҳон урушини тугатди.
Uzbek