Мусулмон шиа сиёсий ва ҳарбийлашган гуруҳлар кескин сиёсий қарама-қаршиликни кучайтирмоқда, кўпчилик ироқликлар мамлакатда янги можароларга сабаб бўлишидан хавотирда.
Ироқдаги сайловлардан кейин давлатда иккига бўлинишни кузатиш мумкин. Бир томонда Муқтада ас-Садр бошчилигидаги гуруҳлар, иккинчи томонда эса мувофиқлаштирувчи тузилма сифатида танилган Эрон гуруҳлари туришибди.
Демак, биринчи томон ҳақида:
МОҚТАДА АС-САДР ВА САДРИСТЛАР ҲАРАКАТИ:
— Америка ва халқаро қўшинлар аҳли сунна мусулмонлари диктатори Саддам Ҳусайнни ағдаргандан сўнг, Садр АҚШнинг Ироқни ишғол қилишига қарши қуролли қўзғолонга бошчилик қилган. Бу ҳаракат асосан шиа камбағаллари томонидан қўллаб қувватланмоқда.
— Садр ҳар қандай ташқи аралашувга, хусусан, Эроннинг аралашувига ҳам қарши чиқади ва шиа рақибларини коррупцияда айблайди. Унинг миллионлаб издошлари бор. Бундан ташқари, у Ироқ давлатида улкан кучга эга.
— Садр тарафдорларининг кўплиги, унга Ироқ сиёсатида бузғунчилик ҳаракатлар қилиш имконини беради. Садр тарафдорлари якшанба куни, Ироқ парламентида чодирлар қуриб ўтиришга ҳам улгуришди.
Иккинчи томон, (мувофиқлаштирувчи тузилма)
НУРИ АЛ-МАЛИКИ:
— Нури ал-МАЛИКИ – собиқ бош вазир, 2003 йилда Ироқда ҳукумронлик қилган Дава партияси раҳбари;
— Маликий 1980 йиллардаги Эрон-Ироқ урушида Даванинг Саддамга қаршилигини қўллаб-қувватлаган Эрон билан яқин алоқада;
— У қуролли жангарилар, давлат ҳокимияти билан чуқур алоқага эга ва Садрнинг энг ашаддий рақибидир.
ҲОДИ АЛ-АМИРИ:
— 1980 йилларда Эрон томонидан қўллаб-қувватланган шиа ҳарбийлаштирилган гуруҳ сифатида бошланган Бадр ташкилоти раҳбари;
— Бадр Эрон томонидан қўллаб-қувватланадиган ўнлаб гуруҳларни ўз ичига олган оғир қуролланган Ироқ давлат ҳарбийлаштирилган ташкилоти етакчиси.
ҚОИС АЛ-ХАЗАЛИ:
— Садрнинг Меҳди армияси таркибида АҚШ қўшинларига қарши курашган собиқ исёнчи, ўзининг ҳарбий-сиёсий гуруҳга эга, парламентда бир қатор ўринларни эгаллаган;
— Садр билан “Асаиб Аҳл ал-Ҳақ” милициясини ташкил қилиш учун иккига бўлинишган. Хазалий гуруҳи кучли қуролланган ва Эрон томонидан қўллаб-қувватланадиган ҳарбийлаштирилган гуруҳларнинг хабарларини тарқатувчи ижтимоий медиа гуруҳларида фаол иштирок этади.
ҲАЙДАР АЛ-АБАДИЙ ВА АММАР АЛ-ҲАКИМ:
— Ҳаким бирон бир қуролли фракцияни очиқ қўллаб-қувватламайди;
— Ҳаким – амакиси Аҳмад Боқир ал-Ҳаким Эронда ташкил этилган ва АҚШ босқинидан кейин Ироқ ички ишлар вазирлигини бошқарган Ироқ Ислом Олий Кенгашига раҳбарлик қилган уламо.
Парамилитар гуруҳлар:
КАТИБ ҲИЗБУЛЛОҲ:
Бу ҳарбийлаштирилган гуруҳ Эронга энг яқин юқори қатламдаги гуруҳлардан биридир. У ўтган йилги сайловларда биринчи марта сиёсий партияни тақдим этди ва парламентда бир нечта ўринларни қўлга киритди. У АҚШнинг Ироқдаги ҳарбий ва дипломатик нишонларига қилинган кўплаб ҳужумлар ортида турганликда айбланади, аммо бу ҳали очиқ тасдиғини топгани йўқ.
ҲИЗБУЛЛОҲ Абдул Азиз ал-Муҳаммедави ПМФнинг ҳарбий бошлиғи ҳисобланади.
Манба
Uzbek