– Ҳарбий асирлар масалалари бўйича мувофиқлаштирувчи штаб, сизни эшитаман.
– Салом! Мен Россиядан, ҳарбий чақирилувчиман ва мен умуман урушмоқчи эмасман. Мен умуман урушмаслигим учун дарҳол асирга тушсам бўладими? Бу, мен ҳеч кимни ўлдирмаганман деб ҳисобланиши керак, чунки мен ҳеч қаерга бориш ниятим йўқ.
Бу Украинада ташкил этилган «Яшашни хоҳлайман» кол-марказига қилинган қўнғироқлардан бири бўлиб, Россия Федерацияси фуқаролари томонидан қилинаётган барча қўнғироқлар шу ерга қайта йўналтирилади. Қўнғироқ қилаётганларнинг акарияти ё ҳарбий сафарбарлик чақириб бўлинганлар ёки сафарбар қилиниши мумкин бўлганлардан иборат. Мурожаат қилиаётган эркаклар Украина асирлигига таслим бўлиш мумкинми ёки йўқми, буни қандай қилиш кераклиги ҳақида ва хавфсизлик кафолатланганми ёки йўқлигини билиш учун қўнғироқ қилишади.
“Настоящая Время”нинг суратга олиш гуруҳи “Яшашни хоҳлайман” кол-марказига ташриф буюриб, унинг ишини кузатишга муваффақ бўлди. Украина ҳарбийларига кўра, фронтдаги қатор муваффақиятсизликлар ва қисман сафарбарлик эълон қилинганидан сўнг, Россия ҳарбийлари ўз ихтиёри билан таслим бўлиш учун Украина томони билан тез-тез боғлана бошлаган.
«Яшашни хоҳлайман» лойиҳаси россиялик аскарлар ва Украинанинг босиб олинган ҳудудларида сафарбар қилинган фуқаролар билан мулоқот қилиш учун махсус яратилган. Оксана диспетчер. У қўнғироқ қилувчилар билан биринчи алоқани ўрнатадиган одам. Оксананинг сўзларига кўра, кол-марказга мурожаат қилган россияликларнинг аксарияти таслим бўлиш тартиби тафсилотлари билан қизиқишар экан. Мана яна битта оператор ва Россия Федерацияси ҳарбийлари ўртасидаги суҳбатидан бир парчаси:
— Телеграм-каналда махсус чат-бот мавжуд бўлиб, таслим бўлиш тартиби хавфсиз бўлиши учун у ерга талаб этиладиган маълумотларни киритиш керак.
– Тушундим, сиз менга айтоласизми, агар мен ҳеч кимни ўлдирмасам, умуман ўлдириш ниятим ҳам йўқ бўлса, менга жиддий тарзда тегинишмайдими?
“Яшашни хоҳлайман”дагилар, таслим бўлганларнинг барчасига хавфсизлик кафолатланишини айтадилар. «Украина барча Женева конвенцияларининг бажарилишини кафолатлайди, яъни кунига уч маҳал овқатланиш, тиббий ёрдам ва қариндошлари билан мулоқот. Агар асирга олинган россиялик аскарлар ўз ватанига қайтишни истамаса, Украина унинг ўз ҳудудида қолиш имкониятини кўриб чиқади, – дейди «Яшашни хоҳлайман» лойиҳасининг ҳарбий асирлар билан мулоқатда бўлиш бўйича мувофиқлаштирувчи штабнинг спикери Виталий Матвиенко.
Россияда сафарбарлик эълон қилиниши билан бирга ихтиёрий таслим бўлганлик учун жиноий жавобгарлик кучайтирилди. Буни қилганлар ўн йилгача озодликдан маҳрум этилиши мумкин. Украина лойиҳасида улар бу кўплаб русларнинг сафарбар қилинишини тўхтатади, шунинг учун мен потенциал рус ҳарбий асирлари билан учрашиш учун яшашни хоҳлайман.
«Ихтиёрий равишда таслим бўлган барча ҳарбийлар Украина томонидан жангда асирга олинганлар сифатида рўйхатга олинади. Бир ойдан камроқ вақт ичида “Яшашни хоҳлайман”га икки мингдан ортиқ россиялик ҳарбийлар ва уларнинг қариндошларидан қўнғироқ бўлди», – дейди лойиҳа спикери Виталий Матвиенко.
Унинг сўзларига кўра, украиналикларга асирликка таслим бўлмоқчи бўлган россияликларнинг ниятлари ўхшаш: улар ўлишдан қўрқишади ёки Украинага қарши урушни аввалдан қўллаб-қувватламайдилар.
Кол-марказига қилиган қўнғироқлар аввалдан асир тушиш деб аталади. Аммо буни ҳақиқатдан амалга ошириш учун россиялик ҳарбийлари барибир уруш зонасига кирган бўлиши керак. Потенциал ҳарбий асир Украина ҳудудида келганида, у билан боғланишади, дейди “Яшашни хоҳлайман” лойиҳаси ходимлари ва унга фронт чизиғини қандай кесиб ўтиш кераклиги айтилади.
Uzbek