Террорчилик ташкилоти ИШИД етакчиси бўлган Бағдодийнинг ўлдирилиши билан боғлиқ чалкашликлар ҳали-ҳануз жавобсиз. АҚШ Президенти Дональд Трамп жаҳон жамоатчилигига Бағдодийнинг Идлибда ўлдирилганлигини эълон қилган эди. Шу ўринда бир савол туғилади. Қизиқ, Бағдодий Туркия чегарасига яқин бўлган Идлибга қандай келиб қолди?
Минглаб бегуноҳ инсонларнинг ўлимига сабабчи бўлган террорист Бағдодий Суриянинг Идлиб шаҳрига қандай келди, Туркия учун режалаштирилган “тузоқ” нимадан иборат эди?
Қўшма Штатлар 2003 йилда Ироққа бостириб кирди. Босқин пайтида ҳибсга олинган минглаб ироқликлардан бири Бағдодий эди.
Қамоққа олинганларнинг бир қисми Гуантанамога жўнатилган, баъзилари Саддам даврида қурилган Абу Гариб қамоқхонасига, бошқалари Ироқ ҳудудидаги АҚШ лагерларига қамалган.
Роналд Бужжа Нью-Йорклик ўт ўчирувчи эди. 2001 йил 11 сентябрдаги босқинчилик ҳаракатларида вафот этди.
АҚШ Афғонистондан кейин Ироққа бостириб киргач, Басра яқинидаги Умм Қасрда маҳкумлар учун махсус лагер қурди.
Ушбу лагерга 11 сентябрда вафот этган ўт ўчирувчининг номи берилди.
Президент Обама даврида озод этилди
2005 йилда ҳибсга олинган Бағдодий Бужжа лагерида эди. Обама 2008 йилда президент этиб сайланганидан сўнг орадан 1 йил ўтиб, яъни 2009 йил Бағдодий озод қилинди.
Лагердан чиқиб кетаётиб дарвоза қаршисидаги америкалик қўмондон Полковникка қарата шундай деди: “Сиз билан яқинда учрашамиз!”
Полковник унинг гапини ҳазил тариқасида қабул қилган эди.
Кеннет Кинг 2014 йил июнь ойида Бағдодийни телевизор экранларида кўргач, уни дарҳол таниди ва унга айтган гапи ҳазил эмаслигини тушунди. Бағдодий энди Сурия ва Ироқдаги энг катта террорчилик ташкилот етакчиси эди.
“Обама ИШИДни қўллаб-қувватлади”
«Обама ИШИДнинг ривожланишини ва кучайишини хоҳлади», деди Обама давридаги иккинчи ташқи ишлар вазири Жон Керри.
Трампнинг сўзларига кўра, ИШИДни қурган куч Обаманинг ўзи эди. Президент этиб сайланганидан сўнг, у камида икки маротаба ИШИД борасида Обамани айблаган баёнотларини эълон қилди.
Импичмент билан боғлиқ муаммолар пайдо бўлган бир пайтда эса, Трамп Бағдодийнинг Идлибда ўлдирилганини эълон қилди.
Хўш, Бағдодий Идлибга қандай келиб қолди?
Чунки яқин вақтгача унинг Дейризор яқинида бўлганлиги ҳақида хабарлар тарқалган эди. Дейризордан Идлибга етиб бориш учун Раққа ва Ҳалаб орқали ўтиш керак. Раққа курдлар, Ҳалаб эса Асад режими назорати остида. Боғдодий курдлар эгаллаб олган ҳудуддан ўтиб, Идлибга қандай етиб борди? Ёки курдлар “Бағдодий Идлибда ўлдирилди” деган ҳабар орқали Туркияни гумон остида қолдиришни мўлжаллаган эдими?
Анқарадан “ҳийла”ни бузувчи жавоб
Трампнинг соат 16.00 даги расмий баёнотидан олдин даъволар матбуотга тарқалиб улгурган эди. Анқара эса соат 16.00 қадар кетма-кет ҳужумлар билан пешқадамликни ўз қўлига олди.
Ҳам Туркия Мудофаа вазири, ҳам Президентнинг коммуникация вазири профессор Фахриддин Алтун операциядан ҳабардор эканлигини ва ҳатто ёрдам берганлигини таъкидлади.
Пентагон инкор этсада, Трамп операцияда Туркиянинг қўллаб-қувватлаганини алоҳида тилга олди ва бунинг учун Туркияга ўз миннатдорчилигини билдирди.
Туркияга қарши фитна уюштириш мақсадида Бағдодий Идлибга юборилган бўлса-чи? Балки улар бош террорчини Туркия чегарасига яқинлаштириш орқали бошқа нарсаларни режалаштиришган эди.
Аммо, кўриниб турибдики, бу ҳолат Туркиянинг Идлиб ва унинг атрофидаги разведкачилари эътиборини тортган ва улар орқали Трампгача етиб борган бўлиш эҳтимоли бор.
Агар Бағдодий ўлган бўлса, курдларнинг миссияси ҳам тугади
Натижада, Бағдодий учун уюштирилган операция нафақат АҚШ, балки Трампнинг ҳам фойдасига эди.
Курдистон Ишчи Партияси(КИП)ни иттифоқчи сифатида кўрувчи Пентагон ва Марказий разведка бошқармаси борасида эса юқоридаги сўзларни айтиш қийин.
Аввал бошидан буён улар КИП-ИШИД-Бағдодий ўртасидаги алоқалардан фойдаланиб келишмоқда эди.
Агар Бағдодий ўлган бўлса ва ИШИД 100 фоиз тугаган бўлса, унда ягона хусусияти ИШИДга қарши курашиш бўлган КИП миссияси ҳам тугатилиши керак эмасми?
Uzbek