Сунъий йўлдошдан олинган суръатларга қараганда, Антарктика музлари олдинги йилларга қараганда анча тез эримоқда.
НАСАнинг Лос-Анжелес яқинидаги Jet Propulsion Laboratory (JPL) тадқиқотчилари томонидан олиб борилган изланишлар, иқлим ўзгариши Антарктиканинг сузувчи музларини қанчалик заифлаштираётгани ва глобал денгиз сатҳининг тезлашиши ҳақидаги янги хавотирларни келтириб чиқармоқда, деб ёзишмоқда Nature журналида чоп этилган мақолада.
Таҳлилар шуни кўрсатдики, Антарктика музларининг массаси 1997 йилдан бери 12 триллион тоннага камайган, бу аввалги ҳисоб-китоблардан икки баравар кўп.
JPL олими, тадқиқотнинг етакчи муаллифи Чад Гриннинг сўзларига кўра, сўнгги чорак асрда янги музларнинг ҳисобига қитъадаги муз қатламининг соф йўқолиши деярли 37 000 квадрат километрни (14 300) ташкил этади, бу деярли Швейцария майдонига тенг.
НАСА баёнотидаги натижаларга таяниб, Грин : «Антарктида муз қоялари қирғоқ бўйлаб пастга тушмоқда» дейди.
Бунинг оқибатлари жуда ёмон бўлиши мумкин. Унинг сўзларига кўра, Антарктида денгиз сатҳидаги дунё музининг 88% ини ўз ичига олади.
Музлаган чучук сувнинг доимий сузувчи қатламлари, минг йиллар давомида ҳосил бўлиб, океанга осонгина сирғалиб, денгиз сатҳининг кўтарилишига олиб келадиган музликларни ушлаб туриш учун таянч вазифасини бажаради. Бироқ, сўнгги ўн йилликларда океанларнинг исиши қатламларни пастдан заифлаштирди.
Космосдан олинган тасвирлар
Таҳлил қилиш учун Грин жамоаси сунъий йўлдош тасвирларини кўринадиган, термал инфрақизил ва радарда синтез қилиб, 1997 йилдан бери ҳар қачонгидан ҳам аниқроқ музлик оқими ва Антарктикада қирғоқ чизиғининг 30 000 миля (50 000 км) харитасини тузди.
Қатлам ўзини қайта тиклашга ҳаракат қилса ҳам, у Антарктиканинг 2000 йилгача бўлган музлик даражасига қайтариши даргумон.
Uzbek